Erişilebilirlik

Kürt Bölgesi ve İhtilaf Olasılığı


“Kürt Bölgesi Üzerinde İhtilafın Önlenmesi…” Henri Barkey tarafından kaleme alınan bu rapor Washington’daki Carnegie Uluslararası Barış Vakfı tarafından yayınlandı. Lehigh Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Henri Barkey, Irak’tan çekilmeye hazırlanan Obama Yönetimi’nin Kürt meselesine önemle eğilmesi gerektiğini aksi takdirde Irak’ın istikrarsızlaşabileceğini ve dışarıdan müdahaleye yol açabilecek ihtilafların çıkmasının olasılık dahilinde olduğunu yazıyor.

Carnegie Uluslararası Barış Vakfında raporunu tanıtan Barkey, Amerika’nın en son istediği şeyin bölgede bir ihtilafın yaşanması olduğunu söyledi. Barkey, Kürt konusunun Amerika için farklı açılardan büyük önem taşıdığını yazıyor: Amerika’nın çekilmesi ve Irak’ın geleceği; NATO müttefiki Türkiye’yle ilişkiler ve petrol zengini bir bölgede istikrarın muhafaza edilmesi.

Barkey, ihtilaf kaynağı olabilecek üç alan belirlemiş: Kürt Bölgesel Yönetimi’nin Irak’taki konumu ve Kerkük meselesi dahil kontrol edeceği topraklar; Türkiye’deki Kürt toplumunun konumu ve PKK meselesi; ve İran ve Suriye’nin Kürt bölgesindeki gelişmelerden ne derece etkileneceği. Dolayısıyla Barkey’e göre Irak’tan çekilmekte olan Washington Kürt meselesine dikkat etmeli.

Profesör Barkey’nin Amerikan yönetimine önerileri var.

Barkey, Amerika açısından en önemli önceliğin Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması olduğunu söylüyor ve Irak’taki federal yapının pekiştirilmesi gerektiğini yazıyor. Irak’taki en belirgin çatışma noktalarından biri Kerkük sorunu. Barkey, Kerkük sorununa çözüm bulunması için Amerika’nın Birleşmiş Milletler sürecine daha fazla destek vermesi gerektiğini belirtiyor. Bu arada, Barkey Irak’taki toplumlar arasındaki toprak anlaşmazlığının sadece Kerkük’ten ibaret olmadığına, Suriye sınırındaki ve Musul kentini de içeren Nineva vilayetinden İran sınırındaki Diyala vilayetinin güneyine kadar uzandığına dikkati çekiyor.

Barkey’e göre, ihtilafın önlenmesi açısından bir diğer önemli nokta Türkiye’yle Kürt Bölgesel Yönetimi arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi. Kürt bölgesinin dünyaya açılmasının tek yolunun Türkiye’den geçtiğine dikkati çeken Barkey, ilişkilerin iyileştirilmesinin her iki tarafın da çıkarına olduğunu söylüyor. Profesör Barkey, Amerika’nın bu sürece destek vermesi çağrısında bulunuyor. PKK’nın dağıtılmasının önemine vurgu yapan Barkey ikili ilişkilerin iyileşmesiyle PKK’yı kınamaları için Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ve Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani üzerinde daha fazla baskı oluşturulabileceğini belirtiyor. Barkey, PKK militanlarının Türkiye’de bir çeşit aftan yararlanmaları veya kuzey Irak’ta Peşmerge güçlerine dahil edilmeleri gerektiğini savunuyor. Barkey, bundan sonra Iraklı Kürtlerin herhangi bir PKK varlığına göz yummaması gerektiğini yazıyor. Barkey yeni Amerikan yönetiminin “Türkiye’nin Kürt sorununu çözmesine destek vermesi” gerektiğinin de altını çiziyor. Son olarak Barkey, Kürt bölgesindeki gelişmelerden kaygı duyan Suriye ve İran’a da Amerika’nın Kürt milliyetçiliğini kışkırtmadığına dair güçlü mesajlar vermesi gerektiğini kaydetti.

Barkey’nin raporunu tanıttığı toplantıda Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin Washington temsilcisi Kubad Talabani de hazır bulundu. Bu raporu memnunlukla karşıladıklarını belirten Talabani, Türkiye’yle ilişkilerin geliştirmesini arzuladıklarını vurguladı.

Talabani, son bir yıl içinde bile taraflar arasındaki ilişkilerin önemli ölçüde geliştiğine dikkati çekti. Talabani, Kürt Bölgesel Yönetimi’nin politika olarak komşu ülkelere saldıran herhangi bir grubun kendi topraklarında barınmasına izin vermediğini savundu.

Irak Devlet Başkanı Celal Talabani’nin oğlu olan Kubad Talabani, PKK’nın konuşlandığı Kandil Dağı’nın etrafında bir güvenlik kordonu oluşturduklarını belirterek PKK’ya karşı somut adımlar attıklarını da savundu. Ancak Talabani, PKK’nın sadece Irak’ta varolan bir sorun olmadığını; örgüt üyelerinin Türkiye’nin içinde de bulunduklarını ve zaman zaman İran topraklarını kullanarak da Türkiye’ye sızdıklarını söyledi. Talabani, PKK sorununun sadece askeri yöntemlerle çözülemeyeceğini belirtti.

“Kürt Bölgesi Üzerinde İhtilafın Önlenmesi” raporunun yazarı Henri Barkey Obama Yönetimi’ni bu konulara eğilmeye çağırıyor. Amerika’nın bölgedeki nüfuzunun her geçen gün azaldığına dikkati çeken Barkey, ‘Washington derhal harekete geçmeli’ diyor.

Raporun İngilizce metnine ulaşmak için sağ taraftaki bağlantıya tıklayarabilirsiniz.

XS
SM
MD
LG