Uzmanlar, Barack Obama’nın 20 Ocak’ta başkanlığı resmen devraldığında eğilmesi gereken ilk ciddi dış politika krizinin Gazze’deki çatışmalar olacağında birleşiyor. İsrail’in Gazze’ye düzenlediği hava ve kara operasyonları yüzlerce kişinin hayatına maloldu. Uzmanların görüşbirliği içinde olduğu bir diğer konu da Orta Doğu’da sürdürülebilir ateşkes sağlanması.
Gazze’de yaşanan kriz, Barack Obama göreve başlayıncaya kadar çözüleceğe benzemiyor. Amerika’nın iki kez İsrail’e büyükelçi atadığı Martin Indyk, Gazze’deki çatışmaların, yeni başkanın ilk sorunu olacağı görüşünde:
Obama’nın 20 Ocak’ta başkanlığı devraldığında çözmesi gereken ilk sorun, Gazze’de sürdürülebilir bir ateşkesi sağlamak olacağa benziyor. Belki 20 Ocak’a kadar diplomatik çabalar bir sonuç verebilir. Ama benim Orta Doğu’daki deneyimlerime göre normalde herşey beklendiğinden daha uzun sürebilir.
Martin Indyk, başkanlığa seçilen Barack Obama ve dışişleri bakanı adayı Hillary Clinton’ın, göreve geldikten sonra, İsrail ve Filistinliler arasında uzlaşmayı amaçlayan siyasi süreci başlatması gerektiğini söylüyor.
Indyk, "İsrail 38 yıl boyunca işgali altında bulundurduğu Gazze’den 2005 yılında tamamen çekildi ve bir daha bu bölgeyi kalıcı olarak işgal etmeyi düşünmüyor. Gazze, 2007 yılında Hamas’ın kontrolü altına girdi. Hamas’ın Gazze’yi silah zoruyla işgal etmesinin ardından İsrail bölgeyi ablukaya aldı, Hamas ise İsrail’e roket saldırıları başlattı," diye konuşuyor
İsrail’in Birleşmiş Milletler eski daimi temsilcisi Danny Gillerman, ülkesinin amacının son derece net olduğunu belirtiyor. Gillerman, "Bizim amacımız güneyde asayişi sağlamak ve roket saldırılarına son vermek. Aynı zamanda terör faaliyetlerini, kaçakçılığı ve Hamas’ın yeniden silahlanmasını önlemeye çalışıyoruz," diyor.
Uzmanlar, yeni göreve gelecek Obama yönetiminin, İsrail-Filistin çatışmalarının Orta Doğu’daki diğer sorunlarla ilişkisini kavraması gerektiğine dikkati çekiyor.
Maryland Üniversitesi Enver Sedat Kürsüsü profesörlerinden Shibley Telhami, Obama’nın Orta Doğu politikasının Gazze’deki krizden etkilenmemesi gerektiğini ısrarla vurgulayanlardan:
Gazze’deki krizle ilgili ağzınızdan çıkacak ilk sözler, sizin tutumunuzu belirleyecek, bu şekilde yaratacağınız izlenim, elinizi kolunuzu bağlayacaktır. Bence Obama’nın Gazze krizine müdahil olması büyük bir hata olur. Çoğumuz Arap-İsrail sorununda biraz daha farklı politika bekliyor olsak da, Obama için şimdiden konuya müdahil olmanın zamanı değil.
Shibley Telhami, Gazze’deki çatışmalar ne kadar ciddi olursa olsun, bunun Arap-İsrail anlaşmazlığının tümünü yansıtmadığı görüşünde. Telhami, Obama başkanlığı resmen devralır almaz, Orta Doğu konusunda kapsamlı bir açıklama yapması gerektiğini söylüyor. Barack Obama da 20 Ocak’ta görevi devralır almaz, Orta Doğu’da kapsamlı barış sağlanması konusunda çaba gösterme sözü verdi.
