Erişilebilirlik

Amerika'da İkinci Seçmen Sistemi


4 Kasım günü milyonlarca Amerikalı, başkanlık seçimlerinde oy kullanacak. Ancak Amerika'da seçmenler başkanı doğrudan seçmiyor. Amerikan seçim sisteminin bir özelliği “İkinci Seçmen Sistemi” uygulaması. Başka bir deyişle Amerikalılar seçimlerde, oylarını aslında adaylar için değil, halkı temsil edecek bir grup seçmen için kullanacak. Bu seçmen topluluğuna “Electoral College,” üyelerineyse seçici delege ya da ikinci seçmen deniyor.

Seçim gecesi herkes eyaletlerde oy dağılımına bakacak. Ancak belirleyici olan hangi adayın kaç oy aldığı değil, hangi adayın hangi eyaletleri kazandığı olacak. Çünkü seçimi kazanmak için 270 ikinci seçmenin desteği aranıyor.

4 Kasım seçimlerinden sonra, 15 Aralık’ta Amerika’nın 50 eyaletini temsil eden 538 kişi toplanarak seçim sonuçlarına göre başkan için oy kullanacak. Bu 538 kişiye “ikinci seçmen” deniyor. İkinci seçmen sayısı, eyaletlerin Kongre’deki temsil oranlarına göre belirleniyor. İkinci seçmenler, temsil ettikleri eyaleti kazanan başkan adayına oy veriyor. 270 ikinci seçmenden destek bulan aday başkanlık seçimini kazanıyor.

Amerika’da ciddi bir kutuplaşma olduğu için adayların bazı eyaletleri kazanmasına kesin gözüyle bakılırken, bazı eyaletleri kazanma ihtimali çok zayıf. Bazı eyaletlerse ortada; hangi adaya gideceği bilinmiyor. Dolayısıyla Demokrat ve Cumhuriyetçiler kampanyalarını bu tarafsız bölgelerde yoğunlaştırıyor.

2008 seçimlerinde ortada yer alan eyaletler, Florida, Kuzey Carolina, Ohio,Missouri, Colorado ve Nevada. 2000 ve 2004 yıllarında bu eyaletlerin hepsini Cumhuriyetçiler kazanmıştı. Ancak 2008 yılında anketlere göre, bu eyaletlerin çoğunda Demokrat Parti başkan adayı Barack Obama önde. Obama ayrıca, Cumhuriyetçilerin kalesi olarak bilinen eyaletlerin bazılarında da önde gidiyor.

İkinci seçmenlerin ne kadar önemli olduğunu kavramak için 2000 yılında Demokrat Parti başkan adayı Al Gore’la Cumhuriyetçi Parti adayı George Bush’un Florida eyaletinde verdikleri mücadeleyi hatırlamak gerekir. Gore, o seçimde ülke çapında Bush’tan yarım milyon daha fazla oy aldı. Ancak iki aday, Florida eyaletinde neredeyse berabere kaldıkları için haftalarca oy sayımı konusunda yargı önünde mücadele etti.

Bush ekibi, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne götürdü ve Mahkeme oyların yeniden sayımını durdurdu ve Florida eyaletini Bush’un kazandığına karar verdi. Florida’yı temsil eden 25 ikinci seçmen, oylarını Bush’a verdi. Gore ulusal çapta Bush’tan 500 bin fazla oy almış olmasına rağmen, Floridalı ikinci seçmenlerin oylarıyla Bush, 271 sayısına ulaştı ve seçimi kazandı. Özetle, ikinci seçmen sayısı yüksek olan eyaletleri kazanmak çok önemli.

Amerika'daki çoğu basın-yayın kuruluşu, anketlere dayanarak yayınladıkları ikinci seçmen tahminlerinde Obama'nın 270 sayısını garantilediği görüşünde.

XS
SM
MD
LG