Erişilebilirlik

Dünya Kuş Gözlem Günü'nde Bir Bakan


Kars’ın Kuş Cenneti Kuyucuk Gölü’ndeki 5 Ekim Dünya Kuş Gözlem Günü ve 1. Kuyucuk Doğa Festivali etkinlikleri, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Kars Valisi Mehmet Ufuk Erden, Arpaçay kaymakamı Murat Demirci ve Akyaka kaymakamı Karahan Daştan’ın da katılımlarıyla, Türkiye Kuş Gözlem Günü katılımcı rekorunu kırdı.

Kuyucuk, Duraklı ve Carcıoğlu köyleri vatandaşları, Kars halkı, Türkiye’nin 14 iliyle, ABD, İngiltere ve Hindistan’dan gelen kuş gözlemcileri dahil 310’dan fazla katılımcıyla Türkiye’deki katılımcılarının %54’ünü oluşturan Kuyucuk Gölü etkinlikleri, gözlenen 78 türden 24,000 üzerinde kuşla, iki Kuş Gözlem Günü rekoru daha kırdı.

Türkiye etkinliklerinde görülen kuşların %58’i ve kuş türlerinin %65’i Kuyucuk Gölü’nde görülmüş oldu. Şimdiye kadar düzinelerce ülkede yapılmış Dünya Kuş Gözlem Günü etkinliklerine katılan ilk Türk bakan da sayın Günay oldu.

2008 Ekim ayı boyunca gerçekleşen Dünya Kuş Festival’inin en önemli etkinliği olan Dünya Kuş Gözlem Günü Kars faaliyetlerini, Kars merkezli KuzeyDoğa Derneği, 3-5 Ekim’de düzenlenen 1. Kuyucuk Doğa Festivali kapsamında gerçekleştirdi.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından da desteklenen Kuyucuk Gölü Koruma, Araştırma ve Doğa Turizm Projesi’nin bir etkinliği olan 1. Kuyucuk Doğa Festivali faaliyetlerine Arpaçay kaymakamı Murat Demirci, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Temsilcisi Murat Çevik, Kaliforniya Eyalet Üniversitesi sulak alan uzmanı Yard. Doç. Dr. Sean Anderson, Kuyucuk, Carcıoğlu ve Duraklı köylüleri, 14 ilden kuş gözlemcileri, ABD, İngiltere ve Hindistan’dan gelen bilim adamları da dahil olmak üzere 400’den fazla kişi katıldı.

KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve ABD Stanford Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Çağan Şekercioğlu, Bakan Günay’a Kuyucuk Gölüyle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
“Kuyucuk Gölü Kars’ın en önemli kuş cenneti olup, Uluslararası Önemli Doğa Alanı (Key Biodiversity Area) ve Yaban Hayatı Koruma Sahası statüsüne sahiptir.

Maalesef eski Kars-Akyaka yolu, gölün kuzey kısmını ikiye bölmektedir. 219 hektar alan ve 7,8 kilometre kıyı şeridine sahip göl çevresinde 5500 küçük ve büyükbaş hayvan otlatılmaktadır. Bu yüzden göl kıyısındaki bitki örtüsü çok fakirdir ve göl erozyonla dolmaktadır.

Eskisine göre gölün suyu da azalmıştır ve bir zamanlar 13 metre olan göl, şu anda yaklaşık 4-5 metre derinliktedir. Göl çevresi bitki örtüsü mutlaka korunmalıdır. Göl kıyısı ve gölün suyu nispeten temiz olduğundan, ekolojik restorasyon için ideal bir adaydır.

Geri gelecek sazlık, çalılık ve ağaçlıklar, gölü kullanan on binlerce kuş için saklanma, beslenme ve üreme alanı oluşturacaktır. Göl çevresi bitki örtüsü bir an önce korunup restore edilmezse, göl erozyonla dolmaya devam edecek, çevre tarlalarda kullanılması planlanan suni gübre ve böcek ilaçları planlanan sulu tarımla göle akacak ve göl ve gölde yaşayan canlılar yok olacaktır.”


“En az 308 kuş türünün yaşadığı Kars ve çevresinin en önemli kuş gözlem noktası olan Kuyucuk Gölü, büyük doğa turizm potansiyeline sahip olan zengin kuş toplulukları, özellikle de bayrak tür niteliğini taşıyan Angıt (Tadorna ferruginea) ördekleri açısından çok önemlidir.

Kuyucuk Gölü kuşlar açısından Kars ilindeki en önemli alandır ve dünya çapında nesli tehlike altında (Endangered) olan kuş türlerinden Dikkuyruk Ördeği (Oxyura leucocephala), Küçük Akbaba (Neophron percnopterus) ve Sibirya Kazı (Branta ruficollis) dahil olmak üzere, en az 191 türden on binlerce kuşu barındırmaktadır.

Bu türlerin 136’si gölde ilk kez KuzeyDoğa Derneği ekibinin 2004’den bu yana yürüttüğü Kars-Iğdır Doğal Zenginlik Projesi kapsamında kaydedilmiştir. Bir gün içinde dünya Angıt (Tadorna ferruginea) nüfusunun yaklaşık %12’si (20,000 üzeri kuş) 2004 Eylül ayında proje ekibi tarafından göl üzerinde gözlenmiştir. Ekim başı gölde sonbahar kuş göçünün doruk noktasıdır. Gölde en çok kuş bu zamanlarda gözlenmektedir ve gölde kuş sayısı aynı anda 35,000’i geçebilmektedir. Türkiye’de göçmen kuşların güzergâhlarına bakıldığında, gölü 250’den fazla kuş türünün kullandığını tahmin etmekteyiz ki bu da Türkiye’deki 465 kuş türünün yarısından fazlası demektir. KuzeyDoğa Derneği ekibi, Kuyucuk Gölü’nde bir Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi kurmuştur. Dernek personelimiz ve şimdiye kadar 11 ülkeden gelen düzinelerce gönüllüyle senenin her ayı kuşları araştırmakta, kimlik görevi gören hafif alüminyum halkaların takılması sayesinde de kuşların göçleri takip edilebilmektedir.”

Şekercioğlu, “Burasının daha sağlam uluslararası bir koruma statüsüne kavuşması çok önemli. Bu konuda da en önemlisi statü, Ramsar statüsü. Gölün Ramsar kriterlerini karşıladığını biz tespit ettik. Ramsar alanı ilan edilirse gölün değeri ve koruma sınırları belirlenecek. Doğa turizmi dünyanın en hızlı büyüyen turizm dalıdır ve ülkemiz bu dalda Avrupa birincisi olabilir. Kuyucuk Gölü de kuş gözlem turizmi için Türkiye’nin en önemli noktalarındandır” diye konuştu.
Bakan Günay gerekli bilgileri alıp gölü inceledikten sonra köylülere seslenerek gölü korumalarını burasının ileride önemli merkezlerden biri olacağını söyledi. Bakanlık olarak gerekli bütün destekleri vereceklerini de kaydeden Bakan Günay, bölgenin ağaçlandırılmasıyla ilgili vatandaşların talebi üzerine ise, “Bu çok basit bir şey. Eve ekmek götüren herkes bir ağaç dikebilir. Ağaç önce sevgi işidir” dedi.

Bakan Günay Kuyucuk Gölü’yle ilgili olarak da şunları söyledi:
“KuzeyDoğa Derneği’nin Kuyucuk Gölü’nü koruma, araştırma ve doğa turizmine kazandırma çalışmaları bizi çok etkiledi. Gölün korunması, toplumsal bir bilincin oluşması ve bölgede sürdürülebilir ve doğa dostu turizminin geliştirilmesi için çok önemlidir. Göl kıyısı bitki örtüsü, hayvanların su içmesi için girişleri olan bir çitle mutlaka korunmalıdır. Eski yolun gölün ortasından kaldırılması gerekmektedir. Göl ve kuşlarına zarar vermeyen bir araştırma ve ziyaretçi merkezi kurulmalıdır. Dr. Çağan Şekercioğlu ile tanışmak Kars ziyaretimizin en önemli kazançlarından biri olmuştur.”

Kars Valiliği ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı BTC Küçük Yatırımlar Fonu desteğiyle restore edilen Kuyucuk Köyü eski öğretmen lojmanı, 10 kişi kapasiteli bir pansiyon haline getirilmiştir. Bu hem doğaseverlerin gölü ziyaret etmesini kolaylaştıracak, hem de yöre halkına daha fazla gelir bırakacaktır. Lojmanın yanındaki eski ilkokul da, en az 12 ziyaretçiyi ağırlayabilecek kapasitedir.

Göldeki koruma, araştırma ve doğa turizm faaliyetleri ABD Stanford Üniversitesi, Kaliforniya Channel Islands Eyalet Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Kars Valiliği, Kars Belediyesi, Kars Çevre ve Orman İl Müdürlüğü, Arpaçay Kaymakamlığı, Kuyucuk, Duraklı ve Carcıoğlu köyleri ile işbirliğiyle yürütülmekte, İngiltere Whitley Vakfı ABD Christensen Vakfı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı BTC Küçük Yatırımlar Fonu ve Uluslararası Doğa Koruma Liderlik Programı tarafından desteklenmektedir. Kars’lı işadami İsmail Aytemiz’in destek olduğu 1. Kuyucuk Doğa Festivali’nin içeklerini de Coca Cola sağladı.
KuzeyDoğa Derneği’nin Kuyucuk Gölü Projesi, İngiltere’nin en önemli çevre ödülü olan ve Prenses Anne tarafından verilen 2008 Whitley Altın Ödülü’nü kazanmıştır. Her yıl düzinelerce ülkeden 100’den fazla başvuru olan bu ödülün 15 yıllık tarihinde daha önce Türkiye’den bir proje finale dahi kalmamıştır.
Kuyucuk ve Kars-Iğdır Doğal Zenginlik Projesi ile ilgili detaylı bilgilere www.kuyucuk.org ve www.kuzeydoga.org sitelerinden ulaşılabilir.

XS
SM
MD
LG