Başkan adayları, seçime bir aydan biraz daha uzun bir süre kala, dün gece canlı yayında ilk tartışma programına katıldı.
Demokrat Partili aday Barack Obama ve Cumhuriyetçi Parti'nin adayı John McCain arasındaki bu ilk tartışmada yalnızca dış politika konuşulması planlanıyordu. Ancak tartışma programının ilk yarım saatine, Amerika'da yaşanan mali kriz damgasını vurdu.
Adaylar en ciddi görüş ayrılıklarını Irak'taki savaş konusunda dile getirdi. Senatör McCain, Irak'ta yenilginin ağır sonuçları olacağı uyarısında bulundu. McCain Amerika'nın Irak'ta başarıya ulaşmaması durumunda, İran'ın Irak üzerindeki nüfuzunu artırabileceği, mezhep çatışmalarının yeniden tırmanabileceği ve Amerikan ordusunu da içine çekebilecek bölgesel bir savaşın çıkabileceği olasılıkları üzerinde durdu.
Senatör Obama ise, Irak savaşına hiç destek vermediğini hatırlatarak, Amerika'nın daha başından Irak'a girmemesi gerektiğini, asıl tehlikenin Afganistan'da yaşandığını savundu. Obama, Amerika'nın Irak'a girme kararını "stratejik bir hata" olarak yorumladı. Demokrat aday ayrıca, başkan olması durumunda Afganistan'a daha fazla asker göndereceğini söyledi.
İki rakip senatör, İran'ın nükleer silah edinmesinin İsrail'in varlığına tehlike oluşturacağı konusunda görüşbirliği sergiledi. McCain, İran'a daha fazla yaptırım uygulanması gerektiğini savundu ve "Amerika ikinci bir Yahudi soykırımına izin veremez," diye konuştu. İranlı liderlerle daha önce doğrudan görüşebileceğini ifade eden Obama da, Tahran'a karşı doğrudan diplomasi uygulanması gerektiğini söyledi, ancak bu diplomasinin "sert üslupta" olacağının altını çizdi.
McCain ayrıca Amerika'ya 11 Eylül düzeyinde bir terör saldırısı düzenlenme olasılığını düşük bulduğunu kaydetti, ancak ülkenin tam anlamda güvende olması için daha çok yol almaları gerektiğini savundu.
Rusya konusunda Barack Obama, Amerika'nın bu ülkeye yaklaşımını, özellikle Gürcistan'daki müdahalesinin ardından yeniden gözden geçirmesi gerektiğini belirtti. Obama Rusya'nın "hem 21'inci yüzyılın bir süpergücü, hem de 20'inci yüzyılın bir diktatörlük idaresi gibi davranamayacağını" söyledi.
Gürcistan'a desteğini savaşın başından beri sürekli yüksek sesle ifade eden Cumhuriyetçi aday McCain ise, Obama'nın savaş sırasında iki tarafa da "itidalli davranmaları" çağrısında bulunduğunu hatırlattı ve Demokrat rakibini, Rusya'ya karşı "basit yaklaşım" içinde olmakla suçladı. McCain, Gürcistan ve Ukrayna'nın NATO'ya alınmasını destekleyeceğini bildirdi.
Tartışmaya 'Mali Kriz' Damgası
Mississippi Üniversitesi'nde düzenlenen tartışmanın ilk bölümünde adaylar Amerikan ekonomisinde yaşanan sorunları ve çözüm önerilerini tartıştı.
McCain, Obama'yı Cumhuriyetçilerle işbirliği yapma konusunda fazla liberal davranmakla suçladı ve Washington'ın harcamalarının 'savunma ve eski muhariplerle ilgili konular dışında' kontrol altına alınması gerektiğini söyledi. Obama ise, McCain'i, Bush yönetiminin yanlış politikalarına destek vermekle suçladı.
Bush yönetiminin, mali sektörü rahatlatmak için sunduğu 700 milyar Dolar'lık kurtarma paketine destek verip vermeyeceği sorulan Obama, devletin müdahalesine destek verdiğini söyledi, ama kurtarma paketinin ayrıntılarının görüşülmekte olduğunu hatırlatarak, aceleci davranmak istemediğine işaret etti. McCain ise, plan Senato'da oylamaya sunulduğunda oy kullanacağını açıkladı.
McCain ekonomide yaşanan krizin ciddiyetine dikkat çekerek, Mississippi'deki ilk tartışmanın ertelenmesi çağrısında bulunmuştu. Tartışmadan birkaç saat öncesine kadar McCain'in katılıp katılmayacağı kesinlik kazanmamıştı.
Başkan adaylarının sonraki iki tartışması 7 ve 15 Ekim tarihlerinde yapılacak. Başkan yardımcısı adayları Cumhuriyetçi Sarah Palin ve Demokrat Joseph Biden arasındaki tartışmaysa 2 Ekim'de düzenlenecek.
Bu arada CNN televizyonu tarafından yürütülen son kamuoyu yoklamasında Obama yüzde 5 farkla önde görünüyor. Kamuoyu yoklamasına katılan seçmenlerin yüzde 48'i Obama'ya, yüzde 43'ü McCain'e destek verirken, yüzde 9'luk bir kesim kararsız olarak görünüyor ve iki adaydan birine yönelebileceklerinin işaretini veriyor.
