Amerika’daki bir kuruluşun araştırmasına göre, birçok ülkede, önemli
sayıda insan, terör olaylarıyla ilgili durumlarda, işkenceye karşı
olmadığını söylüyor.
19 bin
kişinin katıldığı anket, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 19 ülkede
yapıldı. Çeşitli uluslararası ve ulusal örgütlerin katılımıyla yapılan
araştırmada halka işkence konusunda çeşitli sorular soruldu.
İşkence
yasaklanmalı mı? Belirli koşullar altında, örneğin teröristlerden
istihbarat almak için işkenceye izin verilmeli mi? Yüzlerce insanın
canını kurtaracağını bilseniz işkenceye göz yumar mısınız?
Amerikan
World Public Opinion - Dünya Kamu Oyu araştırma merkezi tarafından
yapılan anket; 19 ülkede nüfusun yüzde 57’sinin her türlü işkenceye
karşı olduğunu, yüzde 26’sının özel durumlarda karşı çıkmadığını, yüzde
9’unun ise meşru olmasını istediğini ortaya koydu. Ancak işkencenin
yasaklanmasını isteyenlerin oranı ülkeden ülkeye önemli fark gösteriyor.
Merkez
Başkanı Steven Kull’a göre anket işkenceye en çok İspanyol, Fransız
ve İngilizlerin karşı çıktığını ortaya koydu. Bu üç ülkede nüfusun
yüzde 63’ü, hangi koşullar altında olursa olsun işkencenin tümüyle
yasaklanmasından yana. Merkez Başkanı Kull, diğer ülkelerdeki
rakamların kaygı verici olduğunu söyledi.
Steven
Kull, bazı ülkelerde özel durumlarda zanlılara işkence yapılmasını
isteyenlerin oranının çok yüksek olduğunu söylüyor ve bu rakamın
Hindistan’da yüzde 47 Türkiye’de yüzde 34 olduğuna dikkat çekiyor.
Başka bir deyişle Türkiye’de ortalama her üç kişiden biri belirli
koşullar altında işkenceyi onaylıyor. Bu rakama işkenceyi
destekleyenleri de eklersek Türklerin yüzde 52’si, yani yarıdan biraz
fazlası için işkence sorun değil.
Araştırmadan ortaya çıkan
beklenmedik sonuçlardan biri Türkiye’de nüfusun sadece yüzde 36’sı
işkencenin yasaklanmasını isterken bu rakamın Çin’de yüzde 66 olması.
Aradaki
bu farka rağmen iki ülkede işkencenin meşru olmanını isteyenlerin oranı
eşit: yüzde 18. bu rakam Fransa ve İngiltere’de ise yüzde 4.
Uluslararası
Af örgütünden Yvonne Terlingen Amerika’da durumun daha da vahim olduğu
görüşünde. Amerika’da halkın sadece yüzde 53’ünün işkenceye karşı
olduğunu belirten uzman, yüzde 31’e varan bir oranın, ki bu rakam Türkiye’de 34 Rusya’da ise 29, teröristlere işkence yapılmasında bir
sakınca görmediğini söylüyor.
Terlingen, BM üyesi 192 ülkeden 145’inde işkencenin resmin yasak olduğunu ancak anketin bunu yalanladığını belirtiyor.
Uluslararası
Af Örgütü uzmanı, yıllardır harcanan çabalara rağmen anketin
yapıldığı ülkelerde nüfusun yarıdan biraz fazlasının işkenceye karşı
çıkmasının hayal kırıklığı yarattığını vurguluyor.
Uzmanlar,
Türkiye, Amerika ve Hindistan gibi ülkelerde işkenceye sıcak
bakılmasının halkın terör eylemlerinden bıkmasına bağlıyor.
Sonuçları
26 Haziran Dünya İşkence Kurbanlarına Destek günü öncesi açıklanan
anket, Türkiye’yle birlikte Amerika, İngiltere, Fransa, İspanya,
Polonya, Ukrayna, Rusya, Azerbaycan, Meksika, Mısır, İran, Filistin,
Hindistan, Çin, Endonezya, Güney Kore, Tayland ve Nijerya’da yapıldı.