Erişilebilirlik

İran Santrifüj Sayısını Arttırdı


İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Natanz nükleer tesisindeki santrifüj sayısının 6 bine çıkartıldığını açıkladı.

Ahmedinejad, bugün yaptığı açıklamada halen çalışmakta olan 3 bin uranyum zenginleştirici santrifüje 3 bin yenisinin eklendiğini belirtti.

Açıklamadan sonra Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, İran’a uygulanan yaptırımların güçlendirilmesini istedi.

İran kendi imkanlarıyla uranyum zenginleştirmeye iki yıl önce başladı. Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad, “Nükleer Teknoloji Günü” ilan edilen bu olayın ikinci yıldönümünde yaptığı konuşmada sürecin hızlandırıldığını açıkladı. Ahmedinejad, İran’ın en büyük nükleer tesislerinden Natanz'a, uranyum zenginleştirmek amacıyla 3 bin yeni santrifüj daha yerleştirildiğini bildirdi. Mevcut 3 bin santrifüjle birlikte tesisteki toplam sayı 6 bine çıkmış bulunuyor.

Uranyumun nükleer reaktör ve silahlarda kullanılabilmesi için kalitesin artırılması şart. Bu yapımı nispeten kolay santrifujlarla da yapılabiliyor. Fakat her birinden elde edilen miktar o kadar az ki yeterli ölçüde zenginleştirilmiş uranyum elde edebilmek için 15-20 bin santrifüj gerekiyor.

Zenginleştirilmiş uranyum sadece reaktörler değil nükleer silahlar için de gerekli. Amerika ve bazı Batı ülkeleri İran’ı nükleer elektrik enerjisi üretme kisvesi altıda atom bombası yapmaya çalışmakla suçluyor. Tahran hükümeti iddiaları reddediyor, diğer ülkeler gibi İran’ın da barışçı amaçlarla nükleer enerji geliştirme hakkı olduğunu savunuyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik konseyi Tahran hükümeti uranyum zenginleştirme programından vazgeçmediği için İran’a karşı yaptırımlar uyguluyor. Konseyin geçen ay kabul ettiği üçüncü yaptırım paketinde bazı İranlı şirketler ve yöneticilerine seyahat yasağı da getirilmişti.

Bu arada Çin İran’ın nükleer enerji programı konusunda yeni bir uluslararası konferansa ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Anlaşmazlığa taraf ülkelerin katılacağı üst düzey konferans 16 Nisan’da Şanghay’da başlayacak.

Çin hükümeti anlaşmazlığın diplomatik yollarla çözümlenmesinde ısrar ediyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jiang Yu konferansını başlıca amacının İran’ı görüşme masına dönmeye ikna etmek olacağını söyledi.

Sözcü, konferansa katılacak ülkelerden yaratıcı ve esnek olmalarını istedi ve uzun vadeli sonuçların kısa dönemli kazançlardan daha önemli olduğunu vurguladı. Konferansa Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin nükleer güce sahip beş daimi üyesi Amerika, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’yla Almanya ve Avrupa Birliği’nden temsilciler katılacak.

Pekin hükümeti, daha önce Kuzey Kore’nin nükleer silah programıyla ilgili altılı görüşmelere de ev sahipli yapmıştı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü hükümetinin İran’la anlaşmazlığın giderilmesinde de daha aktif bir rol üstlenmek istediğini belirtti.

Sözcü, Şanghay konferansını da olumlu sonuç vermesini umduğunu söyledi.
Amerika, İngiltere, Fransa ve Almanya, Güvenlik Konseyi’nin İran’a karşı çok daha sert yaptırımlar uygulamasını istiyordu. Ancak Çin ve Rusya buna karşı çıktığı için kabul edilen yaptırımların bile yumuşatılması gerekti. İki ülkenin sert yaptırımlara karşı çıkmalarının başlıca nedeni İran’daki nükleer tesisleri Rusya’nın inşa etmesi; Çin’in ise petrol konusunda İran’a bağımlı olması.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Pekin hükümetinin, İran’ın nükleer silah programı hakkında Uluslararası Atam Enerjsi kurumuna gizli istihbarat sağladığı yolundaki haberleri de reddetti.

XS
SM
MD
LG