Çok bölgeli, çok dilli ve çok toplumlu yapısıyla küçük bir Avrupa Birliği modelini andıran Belçika, federal yapısındaki sorunlar nedeniyle hükümetsiz 100. gününü geride bıraktı. Günlük işler aksama yaşanmadan yürütülüyor olsa da ülkenin kuzeyindeki Flamanlarla güneyindeki Valonların “anlaşmama konusunda anlaşan” bir yaklaşım içinde olmaları, sorunlu bir tarihe sahip olan ülkenin geleceğiyle ilgili soru işaretlerini de artırıyor.
Belçika, federal yapısı nedeniyle bölgesel dengeleri gözetmek zorunda ve neredeyse her dönem koalisyonla yönetiliyor. Ülke daha önce de benzer yoğunluk ve uzunluktaki hükümet krizleriyle karşı karşıya kaldı. Belçika, yakın tarihinde ilk önemli hükümet krizini 1968’de yaşadı. Krizin uzunluğu ise 131 gündü. 1978-1979’da yaşanan kriz 106 günde atlatılırken 1987-1988’de rekora imza atıldı. Bu dönemde ülke krizden ancak 148 günde çıkabildi. 1991-1992’de yaşanan krizin uzunluğu ise 103 gündü.
Bu seferki krizi önemli kılan en belirgin özellik ise kuzeydeki Flamanların, seçim kampanyalarında kendi bölgelerinin yükünü azaltıp etkinliğini daha da artıracak vaatleri yoğun bir şekilde işleyip seçmene karşı yükümlülük altına girmeleri, şimdi de geri adım atmakta zorlanmaları. 10 Haziran’daki seçimlerden zaferle çıkan Flaman Hristiyan Demokratların (CD&V) lideri Yves Leterme’in kapsamlı bir devlet reformu istemesi, Brüksel’in statüsünde değişiklik talep etmesi ve başbakanlıkta ısrar etmesi üç ana tartışma konusunu oluşturuyor.
Koalisyonun önemli bir parçası olması öngörülen Valon Hristiyan Demokratlar’ın (CDH), Leterme’in taleplerinin bölünmenin yolunu açacağını ve kuzeye göre daha zor durumda olan güneydeki Valonları ekonomik anlamda zor durumda bırakacağını düşünmesi ise kilitlenmeyi çabuklaştırdı.
Kriz beraberinde bölünme söylemlerini de getiriyor. Yapılan son kamuoyu araştırmaları, her iki Flamandan birinin Belçika’nın ayrılmasından yana olduğunu ortaya koyuyor. Bölünme fikri Valonlar arasında ise fazla rağbet görmüyor. Belçika’nın bugün olmasa bile er ya da geç ayrılacağını düşünen Flamanların oranı da yaklaşık yüzde 70’e ulaşmış durumda.
Seçim sonuçları da dikkate alınarak sağ eksenli bir koalisyon kurma çalışmalarına henüz son nokta konmadı. Kilitlenmenin aşılamaması durumunda Valon Sosyalist Partisi’nin (PS) devreye sokularak daha kapsamlı bir koalisyon oluşturulması da üzerinde çalışılan alternatif formüller arasında yer alıyor.
Siyasi gözlemciler asıl kritik eşiğin, federal bütçe çalışmalarına start verilmesi gereken ekim ayı olduğunu dile getiriyorlar. Hükümetin kurulmasının uzaması esprili girişimlere de yol açıyor. Bunun son örneğini ise Belçika’nın, internet üzerinden satışa sunulması oluşturuyor.