Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de öngören anayasa değişikliği paketinin iptali için Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve CHP tarafından yapılan başvuruları reddetti. Böylelikle, cumhurbaşkanını halkın seçip seçmeyeceği, 21 Ekim’de yapılacak referandum sonucunda belli olacak. Halk, cumhurbaşkanını halkın seçmesini isterse Türkiye’de cumhurbaşkanı seçimine ilişkin 84 yıllık gelenek de yıkılacak. Çünkü, cumhurbaşkanları meclis tarafından milletvekillerinin oylarıyla değil de doğrudan halkın oyuyla seçilebilecek.
Anayasa Mahkemesi, Sezer ile CHP’nin başvurularını birleştirerek görüştü. Başvurulara ilişkin alınan kararı Başkanvekili Haşim Kılıç açıkladı ve başvuruların 6’ya 5 oy çokluğu ile reddedildiğini söyledi.
Anayasa Mahkemesi’nin geçit verdiği ve referanduma sunulmasının yolunu açtığı anayasa değişikliği paketi 11. cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngörüyor. Paket, cumhurbaşkanının görev süresinin 5 yıla indirilmesini, milletvekili seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını da öngörüyor. Mahkemenin yeni kararının ardından, paket 21 Ekim’de referanduma sunulacak. Referandumda değişiklikler kabul edilirse bu kez cumhurbaşkanını halkın seçmesine ilişkin prosedür işleyecek ve bir ay içerisinde halk kendisine sunulacak adaylar arasında tercih yapacak.
Ancak bütün bunların olabilmesi için 22 Temmuz seçimleri ile oluşacak parlamentonun, önüne konulacak sorunlar yumağını aşması gerekecek. Çünkü Anayasa’nın mevcut hükümleri uyarınca parlamento, referandumu beklemeden cumhurbaşkanı seçmeyi deneyebilecek. Buna ilişkin süreç başlatılır da, bir ay içerisinde 367 milletvekilinin katılımıyla cumhurbaşkanı seçilemezse erken seçime gidilmesi zorunlu olacak. AKP, bu konuda inisiyatifi ele geçirecek. Çünkü AKP, cumhurbaşkanını seçtirmeyerek ekim ayında referandumla birlikte yeni bir seçimi göze alabilir ya da referandumu koz olarak kullanıp parlamentodan uzlaşmayla bir cumhurbaşkanı seçilmesini sağlayabilir. Bu durumda da, 12. cumhurbaşkanı ancak 7 yıl sonra halk tarafından seçilebilir. Bu arada muhalefet, mecliste 367’lik bir çoğunluğu ele geçirirse, yeni bir anayasa değişikliği yapıp, referandumun yapılmasını önleyebilir ya da AKP cumhurbaşkanını seçtirme hedefine ulaşıp referandumdan vazgeçebilir.
22 Temmuz’daki milletvekili seçimleri için son dönemece girilen Türkiye’de, partiler arasındaki yarışta bugüne kadar terörle mücadele ve cumhurbaşkanlığı seçim süreci temel argümandı. Anayasa Mahkemesi’nin kararı ile birlikte argümanın cumhurbaşkanlığı seçim sürecine ve sistemine odaklanacağı görünüyor.