Erişilebilirlik

Iraklılar Ürdün Ekonomisini Kötü Etkiliyor


Birleşmiş Milletler tahminlerine göre her gün 3 bin Iraklı ülkesini terkediyor. Bu Iraklıların tahminen 700 bin ila 1 milyonu komşu Ürdün’e sığındı. Bunların çoğu, eğitimli orta sınıf Iraklılar. Amerika’nın Sesi, komşu ülkeden yoğun göçün Ürdünlüler üzerindeki etkisini araştırdı:

Iraklı inşaat mühendisi Celal Elgavud, Amman’ın merkezinde tasarımını yaptığı yeni alışveriş merkezi projesinden memnun. Elgavud, Ürdün’de yaşayan varlıklı seçkin Iraklılardan biri. Iraklıların yerleştikleri Ürdün’de yolaçtıkları değişiklikler azımsanır gibi değil. Bu da her Ürdünlüyü memnun etmiyor. Fransız Haber Ajansı Amman büro şefi Randa Habib anlatıyor:

“İlk gelen Iraklılar, ceplerinde parayla geldi. Kırmızı halıyla karşılandılar. Çünkü para harcıyor, kuyumcuları dolduruyorlardı. Kısa süre kalacakları, ya da başka yerlere gidecekleri sanılıyordu. Ancak şimdi daimi hale geldiler ve herşeyin değişmesine yolaçtılar. Neredeyse Amman’ı ele geçirdiler.”

Birleşmiş Milletler, Ürdün’de 700 binden fazla Iraklı yaşadığını tahmin ediyor. Ürdün’ün 5 buçuk milyonluk nüfusunun yanında bu rakam oldukça şaşırtıcı.

Savaştan kaçan Iraklıların Ürdün’e akması, ülke ekonomisini de etkiledi. En çok etkilenenlerden biriyse emlak sektörü oldu. Vail el Cabiri Amman’da bir emlak şirketinin genel müdürü. Cabiri, Saddam Hüseyin’in zengin Iraklıların paralarını yurtdışında harcamasına izin vermediğini söylüyor. Saddam rejimi yıkılınca parası olanlar Ürdün’e akıverdi. Bazıları bavullar dolusu Amerikan Dolarıyla Ürdün’e geçti: Cabiri şöyle konuşuyor:

“İlk geldiklerinde harcamalarını Amerikan Doları üzerinden yaptılar. Ürdünlü emlakçıların normalde satamadığı gayrımenkulleri milyonlarca Dolar karşılığı satın almaya başladılar. Ürdünlü emlakçılar, gayrımenkulleri Iraklılara iki-üç kat fazlasına sattı.”

Cabiri, gayrımenkul piyasasındaki talebin bu denli artmasının, zengin Iraklıları olağanüstü fiyatlar ödemek zorunda bıraktığını söylüyor. Bu durum Amman’da emlak fiyatlarını, yüzde 300, 500, hatta BİN arttırdı. Tabii bu durum Ürdünlüler’in aleyhine oldu. Yine Cabiri anlatıyor:

“Ekonominin haline bakın. Normal gelire sahip bir Ürdünlü, artık Amman’ın birçok bölgesinde yaşayamaz duruma geldi. Fiyatlar arttı, ama Ürdünlülerin gelirlerinde hiçbir artış olmadı.”

Genç Ürdünlüler için ev sahibi olmak ya da ev kiralamak çok zorlaştı. 25 yaşındaki Esad Samara, 7 aylık evli. Esad eşiyle bir ev satın almak istiyor ve dokuz aydır ev arıyor. Ama Amman’da evler olağanüstü pahalı.

“Nişanlandıktan sonra altı ay bekleyip evlenmeye niyetlenen bütün arkadaşlarım, artık bu planlarını erteliyor. Bu kimsenin daha önce karşılaşmadığı bir durum. Eskiden 75 Ürdün riyaline kiralanan evler, bugün 150 riyal. Bunu hiç beklemiyorduk.”

Tüketici fiyatları da artmış durumda. Üstelik Ürdün’e göçen Iraklıların işçi ücretlerini düşürdüğüne inananlar da var. Yine de Ürdün’e giden Iraklıların büyük bölümü iyi eğitimli. Ancak Randa Habib’e gore, Iraklılar, Ürdünlülerden çok daha az ücrete çalışmaya razı:

“Ürdünlü işverenler artık işten daha kolay adam çıkarabiliyor. Ürdünlü işverenler çalışanlarına gelip, ‘Sana verdiğim parayla iki Iraklı işe alabilirim,’ diyorlar.”

Iraklılara sorarsanız, onların da Ürdün’de uzun vadeli kalma niyeti yok. Celal Elgavud, Irak’ta durum istikrara kavuşur kavuşmaz dönüp, ülkesinin yeniden imarına katkıda bulunmak istiyor. Ama bunun daha uzun zaman alacağını da biliyor.


XS
SM
MD
LG