Türkçe konuşan devletler zirvesi belirli bir gündem ile toplanmıyor, ancak 8. zirvede öncelikli olarak ele alınacak iki temel konu bulunuyor. Bunlardan birincisi Türkiye, Orta Asya ve Kafkasya Türk Devletleri arasındaki bağları derinleştirmek ve karşılıklı işbirliğini artırmak. Bu açıdan ise, öncelikli olarak hedef alınan iki alan ise enerji ve ulaşım. Uzmanlar, özellikle Azerbaycan ve Kazakistan’ın enerji açısından oldukça zengin ülkeler olduğu ve Türkiye’nin de bu Hazar Havzası enerji kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştırmada temel bir köprü görevi gördüğü gözönüne alındığında, Türk devletleri arasında enerji açısından oluşturulabilecek ortak politikaların sözkonusu devletlerin uluslararası platformlarda ve dünya jeopolitikinde etkinliğini hayli artırabileceğine işaret ediyorlar.
Ulaşım alanında ise zirveden beklenen, İstanbul-Almati tren ve genel ulaşım ağına Bişkek’in dahil edilmesi ve Baku-Tiflis-Ahıskalı-Kars demiryolu inşasına desteğin artırılması kararlarının İpek Yolu’nun gerçek anlamda yeniden canlandırılması ve Orta Asya ve Kafkasya bölgelerinin küresel sistem ve ekonomiye entegrasyonu açısından etkileri olması bekleniyor. Ulaşım ağının genişletilmesi ile ticari bağlar da daha da artmış olacak.
Zirvede üzerinde durulması beklenilen ikinci konu ise Başbakan Erdoğan’ın yine Antalya’da geçen Eylül ayında yapılan bir Türk devletleri ve toplulukları kurultayında ortaya attığı ve çok daha ciddi siyasi ve jeopolitik sonuçları olabilecek bir “Türk Devletleri Topluluğu”nun kurulması önerisi. İngiliz Milletler Topluluğu ya da orijinal adıyla Commonwealth’e benzer biçimde bir Türk Commonwealth’i kurulmasına diğer Türk devletlerinden ne derece destek geleceği ise tartışmalı. Sovyetlerden kurtulmuş Türk devletlerinin ne derece bir başka ağabey isteyecekleri şüpheli iken, Türk yetkilileri de zaten Ankara’nın böyle bir role soyunmadığının altını çiziyorlar.
Ayrıca işbirliğini engelleyen başka faktörlerde var ve Üzbekistan’ın katılmaması ve Türkmenistan’ın alt düzeyde temsili bu duruma örnek olarak gösteriliyor. Ancak konuştuğumuz Türk ve Kırgız yetkililer zirve toplantılarının hiçbir devletin kişisel isteklerine rehin tutulmadan devam ettirileceğine işaret ederken, bu durum iki vitesli bir zirve ya da Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi ülkelerin işbirliğini daha da ilerleterek kor bir grup olarak daha hızlı hareket etmeleri anlamına gelecek.
Bu arada zirve sonunda, katılan ülkelerin uluslararası platformlarda birbirlerini destekleme ve Türkiye, Kazakistan ve Kırgızistan’ın 2009’dan itibaren Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyeliği için birbirlerine sırayla destek vermeleri kararı almaları da bekleniliyor
İlk olarak 1992 yılında Türkiye’nin girişimiyle başlatılan Türkçe konuşan devletler zirvesi son beş yıldır yapılmıyordu.
Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi
Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 8’nci Zirvesi bugün Antalya’da başlıyor. Zirveye Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan, devlet başkanları düzeyinde katılırken, Türkmenistan devlet başkanı Niyazov ve Özbekistan devlet başkanı Kerimov zirveye gelmiyor.
