ABD Dışişleri Bakanı'nın Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu yardımcılarından Matt Bryza, Türkiye’yle Amerika arasında ortak vizyon belgesinin imzalanmasının beklendiğini söyledi. Bryza, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül’ün önümüzdeki hafta yapacağı Washington ziyareti hakkında dün gazetecilere bilgi verdi.
Matt Bryza, Türkiye’yle Amerika arasında hazırlanan ortak vizyon belgesinin bu ziyaret sırasında imzalanabileceğini söyledi.
Belge, Amerika Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Nisan ayında Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında kamuoyuna duyurulmuştu.
Türk yetkililerden edinilen bilgiye göre, ortak vizyon belgesinin tam adı, “Türk Amerikan Stratejik Ortaklığının İlerletilmesi için Ortak Vizyon ve Planlı Diyalog Belgesi.”
Belge nedir ve ne işe yarayacak? Matt Bryza bu konuda bilgi verirken, Türkiye’yle Amerika’nın çok yakın ve zengin bir ilişkisinin – bir ortaklığının – olduğunu söyledi. Bu bakımdan, Bryza’ya göre, aslında böyle bir belgeye ihtiyaç yok. Ancak, Bryza, bazen iki ülkenin bunun gibi bir belge hazırlayarak; kamuoylarına, müttefiklerine ve düşmanlarına, birlikte olduklarını duyurmalarının faydalı olduğunu söyledi. Amerikalı yetkili bürokrasilere ikili ilişkilerdeki önceliklerin hatırlatılması gerektiğini belirtti.
Bryza Abdullah Gül'le ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice arasında Washington'da yapılacak görüşme sırasında bu belgenin imzalanmasını beklediğini kaydetti. Belgenin, dün itibariyle tam olarak hazır olmadığını söyleyen Bryza, tarafların kullanılan dil konusundaki hassasiyetlerinin dikkate alındığını ve belgenin tamamlanmasını beklediğini belirtti.
Türkiye’nin önemli bir dost, müttefik ve stratejik ortak olduğunu söyleyen Bryza, iki ülke arasındaki temasların en üst düzeylerde sıkça yapılması gerektiğini ifade etti. Matt Bryza, Gül ile Rice arasında önümüzdeki hafta yapılacak görüşmeler sayesinde ortaklığın derinleşmesini ve ortak çıkarlar konusunda izlenen stratejinin daha da uyumlu hale getirilmesini umduklarını söyledi.
Bryza, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattının 13 Temmuz’da açılacağını hatırlatarak Washington’un bu konudaki memnuniyetini dile getirdi. Doğal gaz ise, Amerika’nın gündemindeki bir diğer konu... Türkiye - Yunanistan - İtalya boru hattı; ve Türkiye – Bulgaristan – Romanya - Macaristan - Avusturya güzergahını izlemesi tasarlanan Nabucco boru hattının Azerbaycan doğal gazıyla doldurulacağını söyleyen Bryza, bu projelerin 6 ila 9 yıl içinde tamamlanacağını belirtti.
Diğer konulara da değinen Matt Bryza, Türkiye – Avrupa Birliği ilişkileri üzerinde de durdu. Amerika’nın Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üye olmasını desteklediğini hatırlatan Bryza, üyelik müzakerelerinin sürmesi için ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını söyledi. Amerika’nın bu konuda baskı uygulaması, Avrupalılar tarafından yadırganıyor ve Birliğin içişlerine karışmak olarak görülüyor. Bryza, Avrupalıların bu hassasiyetini de göz önünde bulundurduklarını, ancak bu konudaki görüşlerini dile getirmeye devam ettiklerini söylüyor.
Bryza, Avrupa Birliği sürecindeki en önemli konunun Kıbrıs olduğunu söyledi. Bryza şöyle dedi, “Kıbrıs’ta kalıcı bir çözüm bulunması için Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinin ilerlemesi gerekir... Ancak, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinin ilerlemesi için de Kıbrıs’ta çözüm konusunda gelişme yaşanması gerekecek...”
Amerika’nın Kıbrıs sorunundaki rolü konusunda ise Bryza, Washington’un Kıbrıslı Türklerin tecridine son verilmesi için bazı adımlar attığını hatırlattı. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın Rice tarafından Washington’a davet edilmesinin bir mesaj olduğunu söyleyen Bryza, Washington’un Kuzey Kıbrıs’a yardım gönderdiğini ve Avrupalıların Kıbrıslı Türklerin tecridine son vermek için yaptıkları vaatleri yerine getirmelerini teşvik ettiklerini vurguladı.
Bryza, bizzat kendisinin, Brüksel’de sürekli temaslarda bulunduğunu ve bu konuyu sıkça gündeme getirdiğini de sözlerine ekledi. Bryza, amaçlarının, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin Kıbrıs konusundaki taleplerini yerine getirmesini kolaylaştıracak adımlar atmak olduğunu belirtti.
PKK’yla mücadele, ikili ilişkilerdeki bir diğer önemli konu. Bryza, Amerika’nın Avrupa’da PKK’yla mücadele konusunda önemli girişimleri olduğunu söyledi. PKK terör örgütünün Avrupa’nın da sorunu olduğunu söyleyen Bryza, Avrupa hükümetlerinin bunun farkına varmaya başladıklarını kaydetti.
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün İran’daki temasları, Türkiye’nin arabuluculuğa soyunması Washington tarafından nasıl karşılanıyor? Bu, Matt Bryza’ya ısrarla yöneltilen sorular arasındaydı.
Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılarından Matt Bryza, Türkiye’nin bölgede önemli bir role sahip olduğunu söyledi – tarihinden gelen sorumluluk ve tecrübesiyle önemli katkıları olduğunu kaydetti. Ancak, Bryza İran’la sürdürülen müzakerelerde “resmi bir kanal” bulunduğunu da hatırlattı.
