Türkiye’nin müzakere sürecini Ek protokol’ün uygulanmasına bağlamaya çalışan Rum Kesimi’nin uzlaşmaz tutumu nedeniyle Avrupa Birliği bilim-araştırma başlığında müzakere pozisyonu belirleyemedi.
Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecini kazanım elde etmek amacıyla her fırsatta kullanan Rum Kesimi bu geleneği yine bozmadı. Brüksel’de bir araya gelen Avrupa Birliği Daimi Temsilciler Komitesi, Rum Kesimi’nin uzlaşmaz tavrı nedeniyle bilim-araştırma başlığında müzakerelerin açılıp kapanması konusunda herhangi bir anlaşma sağlayamadı.
Avusturya ve Fransa da dahil olmak üzere tüm Avrupa Birliği üyeleri bilim-araştırma başlığında fiili müzakereye geçiş yönünde olumlu görüş bildirirken Rumlar, bunun Türk liman ve havalimanlarının Rum bandıralı gemi ve uçaklara açılmasıyla ilişkilendirilmesindeki ısrarlarından vazgeçmedi. Perşembe günü uzlaşıya varamayan COREPER konuyu sabahtan itibaren tekrar masaya yatırdı. Rum Kesimi, Türkiye’nin Ek Protokol’ü uygulama ve Kıbrıs’la ilişkileri normalleştirme yükümlülüğünün Eylül 2005’teki AB deklarasyonuna da atıf yapılarak bilim-araştırma başlığıyla ilgili Avrupa Birliği müzakere pozisyonuna yansıtılmasını talep etti. Bu talebe en yoğun muhalefet ise İngiltere’den geldi.
Zaman zaman Türkiye’ye karşı tavrı nedeniyle eleştirilen Avrupa Birliği Dönem Başkanı Avusturya dahi bir uzlaşı sağlanabilmesi için yoğun çaba harcadı. Avusturya, limanlar konusunun Ortaklık Konseyi’nde Avrupa Birliği’nin mesajlarını vereceği Ortak Tutum Belgesi’nde, Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik’in aynı toplantıda yapacağı konuşmada ve 15-16 Haziran’da Brüksel’de gerçekleştirilecek olan zirvenin sonuç bildirisinde net bir şekilde vurgulandığını dile getirdi. Uzlaşı çıkmaması nedeniyle toplantıya ara verildiyse de sonuç değişmedi.
Rumların uzlaşmaz tutumunu değerlendiren bir Avrupa Birliği diplomatı, Rum Büyükelçi’nin talimatları doğrudan Kıbrıs’tan aldığını ve kendisine herhangi bir manevra alanı verilmediğini söyledi. Rumlar’ın ikna edilememesi nedeniyle konu 12 Haziran’a kaldı. Sorunu pazartesi sabahı Avrupa Birliği dışişleri bakanları aşmaya çalışacaklar.
Ortaklık Konseyi’nde Avrupa Birliği’nin mesajlarını içerecek olan ortak tutum belgesinde ise uzlaşı sağlanmış durumda. Belgede Türkiye’deki reform sürecinin yavaşladığı ve Avrupa Birliği’nin 21 Eylül 2005’teki deklarasyonuna da atıf yapılarak dile getirilen Ek Protokol’ün uygulanmamasının müzakere sürecinin genelini etkileyeceği en ağırlıklı mesajları oluşturuyor.