Erişilebilirlik

9 Mayıs Amerikan Basınından Özetler


Washington Post, Başkan Bush’un Merkezi İstihbarat Dairesi, CIA başkanlığına Orgeneral Michael Hayden’i aday göstermesini, istihbarat dünyasında gerekli reformların hayata geçirilmesi yönünde bir adım olarak değerlendiriyor. Orgeneral Hayden’in istihbarat alanında deneyimli bir isim olduğuna dikkat çeken gazete, Senatodaki onaylama sürecinde parti çıkarlarının değil; ulusal güvenlik anlayışının ön planda olması gerektiğini savunuyor.

"Orgeneral Hayden’a, CIA’in terör zanlılarını yasal bir temele dayanmadan; ve bağımsız gözlemcilerin denetimi olmadan göz altında tuttuğu yurtdışındaki gizli CIA cezaevleriyle ilgili sorular yöneltilmelidir. Ulusal İstihbarat Dairesi başkanı John Negroponte’nin yardımcısı olan Hayden, bu kurumla CIA’in nasıl daha iyi bir işbirliği geliştireceği konusunda Kongreye bir açıklama yapmalıdır. Bu işbirliğinin, El Kaide ve İran konularında nasıl daha iyi istihbarat toplanmasına yarayacağını açık bir biçimde anlatmalıdır. Kongre ve Bush yönetimi, parti çıkarlarını değil, bu hedefleri öne çıkartmalıdır."

Boston Globe gazetesi, Orgeneral Hayden’in Amerikan vatandaşlarının gizlice dinlenmesi operasyonundan sorumlu olduğunu hatırlatıyor ve bu durumun Hayden açısından Kongrede sıkıntı yaratacağını belirtiyor. Hayden’in bir asker olmasından dolayı CIA’yi Savunma Bakanlığı’nın emrine sokacağı yönündeki eleştirileri gerçekçi bulmayan gazete, “yeni CIA başkanını bekleyen en önemli görev, Irak savaşı öncesinde olduğu gibi, toplanan istihbaratın yönetim tarafından çarpıtılmasını önlemek olacaktır” görüşüne yer veriyor.

"Senato, en önemli analiz yapan ve yabancı istihbarat kuruluşlarıyla işbirliğini koordine etme rolünü zaten kaybetmiş olan CIA’in, bağımsızlığını da kaybetmesine izin vermemelidir. Yeni CIA başkanı, toplanan istihbaratın kendi politikalarına uygun olmasını isteyen; ama CIA’in yasalar çerçevesinde faaliyet göstermesini önemsemeyen politikacılardan bağımsız olmalıdır."

New York Times, başkan yardımcısı Dick Cheney’in Rusya’nın enerji kaynaklarıyla şantaj yaptığı yönündeki açıklamasını haklı buluyor ancak, Bush yönetiminin Kafkasya ve Orta Asya’daki diğer baskıcı yönetimlerle yakın ilişkide bulunmasını bir çelişki olarak yorumluyor. Gazete, Amerika’nın İran’ın nükleer programı konusunda Rusya’nın desteğine ihtiyaç duyduğu bir dönemde böyle bir açıklama yapılmasını da eleştiriyor.

"Amerika’nın demokrasiyi yayma politikası ile ulusal çıkarları arasında denge kurma çabası, dış politikada uzun süredir bir çelişki yaratıyor. Ancak ahlaki bir pusula varken, en azından ilkeli tavırlarla zorunluluklar arasında net bir ayrım yapılabiliyordu. Ronald Reagan, Sovyetler Birliği’ne Şeytan İmparatorluğu dediğinde bu söz bir anlam ifade ediyordu, çünkü Amerika o zamanlar güçlü bir özgürlük sembolüydü. Keşke Cheney’nin sözleri de aynı etkiyi yaratsaydı."

USA Today de Dick Cheney’nin Rusya’yı eleştiren açıklamasının ardından, Kazakistan devlet başkanı Nursultan Nazarbayev’le bir araya gelmesini bir çelişki olarak görüyor. Cheney’nin, Nazarbayev ile doğalgaz ve petrol anlaşması konusunda görüştüğünü belirten gazete, Bush yönetiminin yaptıklarıyla söyledikleri arasında uyumsuzluk olduğunu savunuyor.

"19. yüzyıl sonlarında büyük güçler Orta Asya’da sömürgecilik için Büyük Oyun’u sahneye koymuştu. Bugün de Kazakistan ve Azerbaycan başta olmak üzere, bölgedeki enerji kaynakları için benzer bir rekabet var. Amerika, eskiden Sovyetler Birliği’ne bağlı olan bu topraklarda Rusya’nın doğal gaz ve petrol kaynaklarını denetim altına almasını ve Çin’in bölgede etkin olmasını önlemeye çalışıyor. Amerika’nın iki yüzlülükten kurtulmasının tek yolu, yabancı petrole bağımlılığının azalmasından geçiyor. Ancak bu, büyük bir fedakarlık ve siyasi riskle sağlanabilir, farklı yerlerde farklı tavırlar geliştirerek değil."

XS
SM
MD
LG