Erişilebilirlik

Mülteciler Dairesi Özbekistan'dan Çekildi


Birleşmiş Milletler Mülteciler Dairesi, Özbekistan hükümetinin geçen ay aldığı karar çerçevesinde bu ülkeden ayrılıyor.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri sözcüsü, Taşkent’teki büronun önümüzdeki Pazartesi günü kapatılacağını açıkladı.

Kararın, Birleşmiş Milletler Mülteci Dairesi’nin, komşu Kırgızistan’a kaçan ve yüzlerce Özbeği, Özbekistan’a iade etmemesinden kaynaklandığı sanılıyor.

Daire, geçen yıl Andican’da yapılan protesto gösterilerine karışmakla suçlanan bu kişileri başka ülkelere yerleştirmişti.

Özbek Dışişleri Bakanlığı geçen ay Birleşmiş Milletler Mülteciler Dairesi’ne pılını pırtısını toplayıp ülkeden ayrılması için bir ay süre tanımıştı. 13 yıldır Özbekistan’da çalışan Daire, Taşkent’teki bürosunun kapısını Pazartesi günü kilitledi.

Özbek hükümeti hiçbir gerekçe göstermemekle birlikte kararın geçen yıl Andican’daki hükümet aleyhtarı gösterilerle ilgili olduğu sanılıyor. Güvenlik kuvvetlerinin göstericilerin üzerine ateş açması yüzlerce kişinin ölümüne sebep olmuştu. Hükümet, olaylardan dinci militanları sorumlu tutuyor, ölü sayısının en fazla 167 olduğunu savunuyor.

Gösterilerden sonra yaklaşık 400 Özbek komşu Kırgizastan’a kaçarak siyasi sığınma başvurusunda bulundu. Özbek yetkililer bu kişilerin iadesi için Kırgızistan’a ağır baskı yaptı. Başta Uluslararası Af Örgütü olmak üzere bir çok insan hakları kuruluşunun, Özbekistan'a geri gönderildikleri takdirde bu kişilere işkence yapılacağını öne sürmesi üzerine devreye Birleşmiş Milletler Mülteciler Dairesi girdi. Dairenin girişimiyle Özbek mültecilerin çoğu ilk önce Romanya’ya taşındı, oradan da başka ülkelere yerleştirildi.
Daire Sözcüsü Astrid van Genederen Sort, Cenevre’de yaptığı açıklamada, kararın muhtemelen bununla ilgili olduğunu söyledi.

Sözcü, büronun kapatılması kararına resmen gerekçe gösterilmediğini hatırlattı ancak Kırgızistan’daki Özbek mültecilerle ilgili anlaşmazlığın hükümet tarafından hoş karşılanmadığının inkar edilemeyeceğini söyledi. Sözcü Genderen Sort devamla “Başka hükümetlerle de anlaşmazlığımız oluyor ama hiçbiri çekip gidin demiyor” dedi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Dairesi sözcüsü şu anda Kırgızistan’da sadece 4 Özbek mülteci kaldığını ve durumlarının çok hassas olduğunu bildirdi. Sözcü Genderen Sort, Birleşmiş Milletler’in bu kişileri gerçek mülteci olarak kabul ettiğini belirtti ve “Kırgız hükümeti bu görüşte değil. Ama yine de Özbek hükümetinin tüm baskılarına rağmen bu kişileri ülkelerine iade etmedi” dedi.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Dairesi Özbekistan’daki Afgan mültecilerle de ilgileniyordu. Jennifer Pagonis adlı bir yetkili bu görevi Taşkent’te bürosu bulunan başka bir BM dairesinin üstleneceğini açıkladı.

Jennifer Pagonnis, Taşkent hükümetiyle varılan anlaşma çerçevesinde, BİN 800 Afgan mülteciye Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının bakacağını açıkladı. Afgan mültecilerden evlerine denmek isteyenler Afganistan’a, istemeyenler ise bayka ülkelere yerleştirilecek.

XS
SM
MD
LG