Erişilebilirlik

'İnsan Hakları Konseyi'ne Evet'


Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, yeni bir İnsan Hakları Konseyi oluşturulmasını onayladı. Öneri 4'e karşı 170 oyla kabul edilirken, Amerika ve İsrail red oyu kullandı.

191 üyeli Genel Kurul’un 170 üyesi, konseyin kurulması yönünde oy kullandı, 3’üyse çekimser kaldı. Yeni konsey, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nun yerini alacak.

İnsan hakları ihlalleri işleyen ülkelerin de üyesi olduğu komisyon, yoğun eleştirilere hedef oluyordu. Amerika, yeni kurulan konseye de bu ülkelerin kolaylıkla üye olabileceğini ileri sürüyor. Avrupa Birliği ise, bu ülkelerin üyeliğe kabul edilmeyeceği yönünde Amerika’ya güvence vermeye çalıştı.

BM'nin uluslararası arenada daha etkin bir örgüt haline dönüştürülmesi için öngörülen reform çalışmaları çerçevesinde oluşturulan İnsan Hakları Konseyi uzun süren müzakereler sonunda Genel Kurul'da mutlak çoğunlukla kabul edildi. Konsey, Cenevre merkezli 53 ülkeli İnsan HaklarıKomisyonu'nun yerine geçecek. Yeni Konsey 47 ülke temsilcisinin katılımıyla oluşturulacak ve 3 yıllığına seçilecek.

Üyelerin seçimde insan haklarını koruma ve konseyle tam işbirliği yapma gibi ölçütler aranacak ve üyeler, en çok 2 dönem görev yapabilecek. İnsan hakları ihlallerinde bulunan veya Güvenlik Konseyi yaptırımlarına maruz kalan ülkelerin üyeliği ise 3'te 2 çoğunlukla askıya alanabilecek. BM yeni İnsan Hakları Konseyi, 191 üyeli BM Genel Kurulu tarafından gizli oy ve salt çoğunlukla seçilecek ve genel kurula yardımcı organ niteliğinde olacak.

Daha önceki uygulamadan farklı olarak Konseydeki 47 sandalye coğrafi bölgelere dağılatacak. Afrika ve Asya 13, Avrupa 6, Güney Amerika 8, ABD ve Kanada'nın da dahil olduğu Batılı ülkeler bloğu 7 sandalye alacak. Böylece İnsan Hakları Konseyi'nin de Güvenlik Konseyi gibi daha etkin ve yaptırım gücü olan bir organ haline getirilmesi hedefleniyor. Ancak ABD, proje üzerinde yeteri derecede çalışılmadığı ve insan haklarını suistimal ettiği iddia edilen Küba, Sudan, Myanmar ve Zimbabwe gibi ülkelerin üyelikten men edilebilmelerinin sağlamadığı gerekçesiyle projeye karşı çıkıyor.

İnsan Hakları Konseyi için Genel Kurul'daki oylamanın ardından bir basın toplantısı düzeleyen BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Baki İlkin Türkiye'nin Konsey ile ilgili düşüncelerini açıkladı. İlkin, Türkiye'nin destek verdiği İnsan hakları Konseyi için Genel Kurul'da AB adına yapılan açıklamaya imza attığını belirtti. Baki İlkin, Türkiye'nin uluslararası alanda artık İnsan Hakları mekanizmaları için lobi yapan, bunların geliştirilmesi için çaba sarf eden bir ülke konumuna geldiğini ifade etti. Türkiye'nin AB çalışma grubunun yanısıra İslam Konferansı Örgütü çalışma grubunda da yer aldığını söyleyen Büyükelçi, Konseyin oluşturulmasının bir Danimarka gazetesinin Hazreti Muhammed'in karikatürlerinin yayınlaması olayına denk geldiğini hatırlattı.

Yaşanan üzücü olayların da etkisiyle İKÖ grubunun, müzakereler sırasında Konsey'in görev kapsamına medeniyetler arası diyalog ve dinlere saygı maddesinin de eklenmesi istediğini ve bunda da başarılı olduğunu vurguladı. İlkin, 9 Mayıs'ta yapılacak Konsey üye ülkelerinin seçimine Türkiye'nin henüz katılıp katılmayacağını bilmediğini belirtti. İnsan hakları kuruluşları projenin, BM'nin insan hakları sistemini güçlendirmeye yönelik olumlu bir adım olduğunu düşünürken, siyasi gözlemciler de konseyin onaylanmasının BM içinde yapılması öngörülen reformları teşvik etmesi açısından çok önemli olduğunun altını çiziyorlar. Konsey, 19 Haziran’da göreve başlayacak.

XS
SM
MD
LG