Iraklı Kürt liderler anayasanın yerel hükümetlere, merkezi hükümetten onay almadan, yeni enerji sözleşmeleri imzalama yetkisi verdiğini öne sürüyor.
Kürt parlamento üyelerinden Fuad Masum anayasa uyarınca bölgesel yönetimlerinin, gerekli gördükleri şekillerde, petrol ve gaz araması yapmaya yetkili olduklarını söyledi. Milletvekili bu açıklamayı, Iraklı Kürtlerin bir Norveç şirketine petrol çıkartma izni vermesinden sonra yaptı.
Şirketin petrol çıkartma faaliyetine başlaması dolayısıyla Salı günü Zaho’da düzenlenen törende konuşan Kürt bölgesinin Başbakanı Necirvan Barzani, Kürtlerin, doğal kaynaklarını Bağdat hükümetinin kontrol etmesine hiçbir zaman izin vermeyeceklerini söyledi. Bu konuşmadan sonra Sünni Arap liderler, bu konunun Irak’ın parçalanmasına yol açabileceği uyarısında bulundu. Çoğu, petrol zenginliği bulunmayan iç bölgelerde yaşayan Sünni Araplar, doğal kaynakları işletme yetkisinin bölgesel hükümetlere verilmesinin, kendilerini Irak petrollerinden mahrum bırakacağını savunuyor. Ayrıntılı
Norveç şirketinin işe başladığı Salı günü düzenlenen törende konuşan Masud Barzani’nin yeğeni Necirvan Barzani petrolün Kürtlere ait olduğunu söyledi. İktidardaki Kürdistan Demokratik Partisi şirketle sözleşmeyi bir yıl önce yapmıştı.
Bağdat’ta ise Başbakan İbrahim El Caferi, hükümetin geçen haftaya kadar böyle bir anlaşmadan haberi olmadığını söyledi. Sünni Arap liderler bu haberin kaygı uyandırdığına işaret ettiler. Yeni Irak anayasasında yer alan hüküm, mevcut petrol ve doğal gaz kaynaklarından elde edilen gelirleri idare yetkisinin merkezi hükümette olduğunu belirtiyor. Ancak bu madde, yeni alanlardaki arama ve işletme haklarından kimin yararlanacağı konusunda açık değil. Henüz işletilmeyen yeraltı petrol ve gaz rezervlerinin en büyüğünün güneydeki Şii bölgesinde olduğu, ikinci büyük rezervlerin ise kuzeydeki Kürt bölgesinde olduğu tahmin ediliyor.
Önde gelen Sünni politikacı Salih Mutlak, eğer Kürtler bu şekilde kendi başlarına hareket etmeye devam ederse, bunun uzun süredir korkulan iç savaşı başlatabileceğini söylüyor.
Mutlak, “Anayasada yazılı biçimdeki bir federalizm Kürt’lerle Araplar ve Sünniler’le Şiiler arasında iç savaşa yol açar. Sünniler arasındaki aşırı kanat, Sünni bölgesinde federalizm istiyor ve böylece, Mücahitleri harekete geçirerek, güneydeki Şiilerle iç savaş başlatmayı istiyor. Bunun yanı sıra bazı Şiiler de federalizmin olmasını, ilerde İran’la birleşebilmek için istiyor. Bu bakımdan Amerikalıları uyarıyor ve tüm dünyaya, Irak’ta federalizmin sonucunun iç savaş olacağını anlatmaya çalışıyoruz.” şeklinde konuşuyor.
Anayasa petrol kaynaklarının dağıtımını 15 Aralık’ta seçilecek olan yeni meclise bırakıyor. Irak nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan Sünni Araplar, bu kez seçime katılarak parlamentoya yeterli temsilci sokup, ülkenin geleceği üzerinde söz sahibi olmaya çalışacaklarını söylüyor.