Avrupa Birliği Komisyonu, İlerleme Raporu ve Katılım Ortaklığı Belgesi’ni açıkladı. Bu iki belgenin yanı sıra genişleme paketinde yer alan tüm adayları kapsayan ve “sentez” niteliğindeki Strateji Belgesi de açıklandı. Komisyon, belgelerin felsefesini ve yaklaşımını değiştirecek değişikliklere gitmedi. Avrupa Birliği Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn düzenlediği basın toplantısında reformların uygulanmasındaki yavaşlamaya dikkat çekti.
Rehn, İlerleme Raporu’nda bir yandan Türkiye’nin köklü reformlar gerçekleştirdiğine dikkat çekilirken diğer yandan reformların uygulanmasında hissedilen yavaşlamaya yer verildiğini söyledi. Türkiye’nin Kopenhag kriterlerini yeterli düzeyde karşılamayı sürdürdüğünü belirten Rehn, “Bazı alanlarda ilerleme olsa da uygulamada hala pürüz var. Türkiye bu alana daha fazla odaklanmalı” dedi.
Türkiye’ye yönelik olarak objektif, dengeli ve bir çok veriye dayanan bir değerlendirme yapıldığını ifade eden Rehn, Katılım Ortaklığı Belgesi çerçevesinde bir–iki yıl içinde ilerleme beklediği alanları da işkence ve kötü muameleye karşı sıfır hoşgörü yaklaşımının uygulanmasının sürdürülmesi, bu tür olaylara karışan güvenlik birimlerinin cezasız bırakılmamaları, basın özgürlüğü de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, standartlarında uygulanması, Vakıflar Yasası’nın kabul edilmesi, kadın hakları ve sendikal haklar olarak sıraladı.
Rehn, yazar Orhan Pamuk hakkında açılan davayı da bu konuda örnek olarak gösterdi. Görüşlerin nedeniyle cezalandırılan insanların durumlarının düzeltilmesi gereğinin altını çizen Rehn, “Şiddet içermeyen bir görüş bildirmesine karşın, yazar Orhan Pamuk hakında açılan dava bu durumun apaçık örneği niteliğinde” dedi. İfade özgürlüğünün sadece gazetecileri değil tüm kesimleri kapsayan bir sorun olduğunun altını çizen Rehn, “Bu Türkiye’nin kısa vadede üstesinden gelmesi gereken çok önemli bir konu” dedi.
Türkiye’nin özellikle insan hakları konusunda Avrupa Birliği değerlerine tam uyarak, ülkenin her yerinde ve her sektörde gerçek bir hukuk devleti olması beklentisini dile getiren Rehn, “Türkiye bir gün üye olacaksa öncelikle Kopenhag kriterlerini tam anlamıyla yerine getirmeli. Hukukun üstünlüğü ve insan hakları müzakereye açık konular değil. Bunların gerekleri yerine getirilmeli” diye konuştu.
Kıbrıs konusuna da değinen Rehn, Rum bandıralı gemi ve uçaklara liman ve hava limanlarının açılmaması konusu üzerinde durarak “Biz tam üyelik müzakerelerini başlatarak sözümüzde durduk, Türkiye’den de sözlerini tutmasını bekliyoruz” dedi. Rehn, Ek Protokol’ün üye ülkelere ayrım yapılmaksızın uygulanması beklentisini de dile getirdi. Rehn, Kuzey Kıbrıs’a yönelik izolasyonun kaldırılması için de çalışmaların sürdüğünü ifade etti.