Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu’nun dün sona eren yıllık toplantısında, dünyadaki ekonomik dengesizliklerin yaratabileceği ekonomik istikrarsızlığa karşı uyarılar yapıldı. Bu dengesizliklerin başında Çin’in büyük çapta ticaret fazlasına sahip olması, buna karşılık Amerika’nın ticaret açığı vermesi de yer alıyor.
Amerika ile Çin, son iki yıldır dünya ekonomisini arkasından sürükleyen büyüme motoru durumunda... Çin ekonomisi yılda yüzde 9 oranında büyüyor. Buna karşılık, dünyanın en büyük ekonomisi olan Amerika’da ise büyüme hızı ise yaklaşık yüzde dört. Bu iki ülke ortaklaşa, 2003 yılından buyana dünyadaki ekonomik büyümenin üçte ikisini yaratıyor. Ancak Amerika ile Çin arasındaki ticaret dengesizliği son aylarda büyük oranda arttı.
Uluslararası Para Fonu, Çin’in ticaret fazlasının, ekonomik üretiminin yüzde yedisine ulaşabileceğine işaret etti. Amerika’nın ticaret açığı ise bu yıl, gayri safi ulusal hasılasının yüzde altısını bulacak. Uzmanlar bu açıklar azaltılamadığı taktirde, ya dünya faiz oranlarının çok yükseleceğini ya da Dolar’ın değerinin daha hızlı düşmesi gibi istenmeyen sonuçlar doğabileceğine dikkati çekiyor. İngiltere Maliye Bakanı Gordon Brown bu dengesizlikleri gidermek için Uluslararası Para Fonu’nun bazı önlemler alabileceğini söyledi.
“Bu önlemler arasında, Amerika’da bütçe açıklarının azaltılması ve ulusal tasarrufun artırılması, Çin ve Asya’da serbest kur politikalarına geçilmesi, Avrupa’da yapısal reformlar ve Japonya’da, mali konsolidasyon da dahil olmak üzere yapısal reformlara gidilmesi yer alıyor.”
Uluslararası Para Fonu’nun Başkanı Rodrigo de Rato, Amerika’nın, bütçe açığını azalttığı taktirde, ticaret açığını da azaltabileceğini hatırlattı.
“Amerika’da vergi reformuyla vergi tabanının genişletilip gelirlerin artırılmasına ihtiyaç bulunduğunu düşünüyoruz.”
Amerika ile birçok Avrupa ülkesinin maliye bakanı ise, Çin’in, parasının değerini yeniden ve büyük miktarda yükseltmesi gerektiğini belirtiyor. Çin Temmuz ayında parasının değerini sadece yüzde iki oranında yükseltmişti. Pek çok ekonomist ticaret açığını düşürebilmek için Çin’in para değerini en az yüzde on yükseltmesine gerek bulunduğunu söylüyor. Aynı uzmanlar bu diğer önlemler alınmadığı taktirde, Çin mallarına karşı Amerika ve Avrupa’nın ticari kısıtlamalar koyarak, dünyada yeni bir korumacı ticaret dalgası yaratmasından kaygı duyuyor.