Avrupa Birliği Dönem Başkanı İngiltere, karşı deklarasyon konusunda önemli bir ilerleme sağladı. İngiltere'nin, Türkiye'yle 3 Ekim'de başlaması gereken üyelik müzakereleri konusunda Kıbrıs Rum hükümetine destek veren Fransa’yı ikna ettiği bildiriliyor. Türkiye'nin, Gümrük Birliği anlaşmasının AB'nin 10 yeni üyesine de uygulanacağı ancak Kıbrıs'ta çözüm sağlanmadan Kıbrıs Rum tarafının Kıbrıs'ın tek temsilcisi olarak tanınmayacağı yolundaki açıklamasına karşı AB tarafından yayınlanacak belge konusunda uzlaşı yakın gözüküyor.
Avrupa Birliği açısından son bir haftanın en önemli sorunlarından biri olan Kıbrıs deklarasyonu konusunda uzlaşı sinyalleri geliyor. Havanın olumlu hale dönüşmesinin ardında İngiltere’nin Rumlar’ın tanınma isteğine en fazla destek veren ülke olan Fransa’yı ikna etmesi yatıyor. İngiltere’nin bu manevrasıyla 3 Ekim’in önü biraz daha açılmış oldu.
Son gelişmeler ışığında çarşamba günü toplanacak olan Avrupa Birliği Daimi Temsilciler Komitesi’nde (COREPER) metin üzerinde uzlaşı sağlanması ihtimali yükseldi.
Geçen haftaki pazarlıklarda Türkiye’nin Kıbrıs’ı tanıma konusu,Rum Kesimi tarafından Birleşmiş Milletler’in çözüm sürecinden kopartılarak Avrupa Birliği sürecine endekslenmeye çalışılmıştı.
Fransa ve diğer ülkelerin Rumlara desteği nedeniyle İngiltere, Rum Kesimi’ni ikna edememişti. Yürütülen ikili pazarlıklar sonucunda Fransa ile İngiltere arasında varılan uzlaşıya göre tanıma konusu müzakerelere başlamaya değil “üyeliğe” endeksleniyor.
Buna göre, Türkiye’nin üye olabilmek için tüm üyeleri tanımasının gereğine vurgu yapılması öngörülüyor. Ancak bunun son ana bırakılmayacağının mesajı da ilişkilerin normalleşmesinin “mümkün olan en kısa sürede” gerçekleştirilmesi beklentisi dile getirilerek veriliyor.
Gümrük Birliği’ni tüm üyeleri kapsayacak şekilde genişleten EK Protokol’ün eksiksiz ve üyeler arasında ayrım yapılmaksızn uygulanması konusunda ise Avrupa Birliği’nin ısrarcı yaklaşımı devam ediyor.
Bu konu hakkında üye ülkeler arasında genel bir uzlaşı söz konusu. İngiltere’nin Çarşamba günü sunacağı taslakta da Avrupa Birliği’nin, liman ve hava limanlarının tüm üyelere açılması beklentisi bir kez daha dile getirilecek. AB Konseyi’nin protokolün tam uygulanmasına ilişkin olarak 2006’da bir değerlendirme yapacağı da vurgulanacak.
Protokolün uygulanmaması halinde ilgili müzakere başlıklarının açılmayacağı da metinde yer alacak bir başka unsuru oluşturacak. Diplomatik kaynaklar, İngiltere’nin Fransa’yı yanına çekmeyi başarmasının Rumların işini zorlaştırdığını belirtiyorlar. 14 Eylül’deki COREPER toplantısında uzlaşıya varılabilmesi için Rum Kesimi’nin yeşil ışık yakması gerekiyor. Brüksel’de, bu aşamadan sonra Rumların direncinin kırılmasının daha kolay olacağı görüşü hakim.