İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad, Bakanlar Kurulu'nu açıkladı. Gözlemciler, göreve atanan bakanların çoğunun Ahmedinejad gibi muhafazakar olduğuna dikkat çekiyor.
İran’ın yeni bakanlar kurulunda muhafazakarların ağırlıkta olacağı bekleniyordu. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad İstihbarat, İçişleri ve Adalet gibi önemli bakanlıklara yaş ortalaması 48 olan ve fazla tanınmayan kişileri getirdi. 21 üyeli Bakanlar Kurulu'nda kadın bulunmuyor.
Washington’daki Kongre Araştırma Merkezi'nde İran uzmanı olan Kenneth Katzman, yeni bakanların çoğunun 1980’lerdeki İran-Irak savaşı döneminde Devrim Muhafızları ordusunda veya istihbarat ve güvenlik örgütlerinde görev aldıklarını söylüyor.
Katzman şöyle konuşuyor : “Bunların çoğu Devrim Muhafızları Ordusu'nda veya onlara destek veren istihkam birliklerinde görev aldı. İstihkam birlikleri yol, köprü çalışmalarının yanı sıra, kitle imha silahlarının üretiminde de rol oynadı. Irak-İran savaşında geri planda duranların bugün gün ışığına çıkmaya başladığını görüyoruz.”
Amerika Ulusal Güvenlik Konseyi'nde İran uzmanı olarak görev yapmış olan Columbia Üniversitesi Ortadoğu Profesörü Gary Sick, İran’da yeni bir dönemin başladığını söylüyor. Profesör Sick, artık İran-Irak savaşında görev almış olan kuşağın iktidara geldiğini belirtiyor: “Bence bu insanlar, özellikle başlangıçta, daha fazla özgüven sergileyecektir. Ancak kısa süre içinde, ayaklarının yere basacağını zannediyorum. Bu genç kuşak, büyüklerinin izinde giderek değil; son 20 yıldır İran’ı savunmuş ve iktidara susamış bir kuşak olarak göreve geliyor.”
İran’ın yeni Dışişleri Bakanı, muhafazakar görüşleriyle tanınan Manuşer Muttaki. İçişleri Bakanlığı'na İran’ın ruhani lideri Ayatullah Ali Hameney’e danışmanlık yapmış olan eski savcı Mustafa Purmuhammedi atandı. Petrol Bakanlığı'na ise Ali Saidlu getirildi.
Uzmanlar, yeni hükümetin İran’ın nükleer programı konusunda uzlaşmaz bir tavır sergilemesini bekliyor. İran’ın nükleer silah üretmek istediğini savunan Amerika ile Avrupa, sivil amaçlı bile olsa Tahran’ın nükleer programa sahip olmasını istemiyor. Kongre Araştırma Merkezinden Kenneth Katzman İran’ın bu konudaki katı tutumunun açıklık kazanmaya başladığını söylüyor: “İran, hem Amerika’ya hem de Avrupa Birliği’ne kafa tutuyor. Tahran, petrol fiyatlarının bu kadar yüksek olduğu bir dönemde uluslararası toplumun yaptırım uygulayamayacağını düşünüyor. Ambargo uygulamak bu dönemde hakikaten zor olur. Neticede, İran’ın nükleer programı konusunda yürütülen görüşmelerde Tahran hükümetinin katı tutumu öne çıkıyor.”
Katzman, yeni bakanlar kurulunun Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın yoksul kesimlere yardım etme vaadini yerini getirmek için çalışacağını söylüyor. Kenneth Katzman, içinde bulunduğumuz dönemde petrol fiyatlarının yüksek olması nedeniyle İran’ın ek gelir sağladığını ve yoksulluk ve işsizlikle daha iyi mücadele edebileceğini vurguluyor: “Bence yeni hükümet bu ek geliri dışarıdan lüks tüketim malları ithal ederek harcamak yerine, işsizlikle mücadelede kullanmaya özen gösterecek. Sosyal yardım, alt sınıflara ulaştırmaya önem verecek. Bakanlar Kuruluna yapılan atamalardan da bu konulara ağırlık verileceğini anlıyoruz.”
İran’ın reform yanlısı eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi tarafından gerçekleştirilen sosyal reformların yeni dönemde iptal edilip edilmeyeceği ise henüz açıklık kazanmış değil. Kongre Araştırma Merkezi uzmanı Kenneth Katzman, yeni Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın sınırlı siyasi gücünü bu alanda kullanacağına ihtimal vermiyor: “Eğer bunu yaparlarsa, halk sokağa dökülür, memnuniyetsizliğini gösterir. Reformların geri çevrilmesi ayrıca aydınlar ve eğitimli kesimlerle çatışma yaratır, ve Ahmedinejad değerli siyasi gücünü kaybeder.”
Ancak Columbia Üniversitesi profesörü Gary Sick, İran’daki yeni iktidarın kavgadan kaçınmayacağını düşünüyor: “Bakanlıklara yapılan atamalara baktığımızda, yeni liderlerin – özellikle İçişleri, Adalet ve İstihbarat Bakanlarının, muhafazakarlardan yana ağırlıklarını koyacaklarını tahmin ediyorum.”
Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın bakanlıklara yaptığı atamaların İran Meclisi tarafından tek tek onaylanması gerekiyor. Geçmişte bu onay işleminden beklenmeyen sonuçlar alındığı biliniyor.