Erişilebilirlik

19 Temmuz 2005: Ortadoğu Sorunu Değerlendiriliyor


Başkan Bush’un Hindistan başbakanı Manmohan Singh ile bu ülkeyi nükleer güç olarak kabul eden bir anlaşmaya varması, bir çok Amerikan gazetesi tarafından manşetten duyuruluyor. New York Times muhabiri Steven Weisman, anlaşmanın diğer nükleer güçler ve Kongre tarafından onaylanması gerektiğini hatırlatıyor. Haberde, bu anlaşmanın aralarında Türkiye’nin de bulunduğu başka ülkeler için örnek oluşturabileceği de belirtiliyor.

"Nükleer silahlanma uzmanlarına göre, Hindistan’la varılan anlaşma İran, Kuzey Kore ve Pakistan’dan çok, nükleer silahsızlanma anlaşmasına bağlı kalan ülkeler üzerinde etkili olacak. Brezilya, Güney Afrika, Türkiye, Suudi Arabistan, Güney Kore, Japonya ve Tayvan nükleer silah üretme kapasitesi olduğu halde, nükleer silahsızlanma anlaşmasına bağlı kaldıkları için bunu yapmayan ülkeler arasında yer alıyor. Şimdi, Hindistan’a önerilen anlaşmanın bu ülkeleri, nükleer silah edinmeye teşvik etmesinden endişe ediliyor. Uzmanlar, Hindistan için açılan kapıdan başka ülkelerin de girebileceğini belirtiyor."

İsrail-Filistin barışının çökme noktasına geldiğini belirten Washington Post, dışişleri bakanı Condolleeza Rice’ın bu hafta bölgeye yapacağı ziyaretin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Gazete, İsrail başbakanı Ariel Şaron’un Filistin saldırılarına gösterdiği sert tepkinin her iki tarafta da aşırı uçları güçlendireceği yorumunda bulunuyor.

"Rice, belki ateşkesi ve Gazze’den çekilme planı üzerinde varılan anlaşmayı koruyamayabilir. Ama bunun için çaba harcaması doğru bir tavırdır. Bunun başarılı olması için, Filistin lideri Mahmud Abbas, Mısır’ın da yardımıyla, Filistin topraklarında “tek otorite, tek silahlı güç” anlayışını hayata geçirmelidir.. Ancak Rice, İsrail’i de, Abbas’ın başarılı olamayacağı anlaşılıncaya kadar soğukkanlı davranması konusunda uyarmalıdır. Abbas’ın başarısızlığını bedeli çok ağır olacaktır ama henüz böyle bir sonuca varmak için çok erken."

Boston Globe hem İsrail başbakanı Ariel Şaron’un hem de Filistin lideri Mahmud Abbas’ın iç siyasi rakiplerinin baskısı altında bulunduğuna dikkat çekiyor. Gazete, Rice’ın yapacağı temaslarda iki lideri rahatlatacak adımlar atmaya çalışacağını ifade ediyor ancak Amerika’nın bölgede şiddet olaylarının yeniden tırmanmasına asla müsaade edemeyeceğinin altını çiziyor.

"Rice, eğer Hamas liderlerini tutuklama pahasına da olsa, Abbas’ın roket saldırılarını ve intihar eylemlerini önlemesini sağlayabilirse, iki tarafa da büyük bir yardımda bulunmuş olacak. Ancak Rice, İsrail’in demokratik yönetimine karşı gelen Yahudi işgalcileri de, Ortadoğu’da demokrasi ve barışı sabote eden gruplar olarak gördüğünü açıkça ilan etmelidir. Bölgede, demokrasi ve barışın gelişmesi İsrail’le Amerika’nın ortak stratejik hedefleridir."

Los Angeles Times yazarı Robert Sheer ise yeni Irak hükümetiyle İran arasındaki yakınlaşmaya dikkat çekiyor. İran-Irak ittifakının Ortadoğu’da istikrar için bir tehdit oluşturduğunu savunan yazar, Bush yönetiminin Irak savaşıyla ulaşmak istediği hedeflerin hiç birini gerçekleştiremediğini öne sürüyor.

"İktidardaki yeni muhafazakarlara göre, Irak’ın zorla demokratikleştirilmesi, Amerika’ya petrol akışını güvence altına alacak, İsrail’in güvenliğini sağlayacak Batılı şirketlere yeni pazarlar açacak ve hatta terörü azaltacaktı. Ancak işgalden sonra Amerika çiçek beklerken düşmanlıkla karşılaştı. İstemeden de olsa seçime izin vermek zorunda kaldı. Bu seçim sonucunda muhtemelen hiç de uysal olmayan bir hükümet oluşacak. Usame Bin Ladin, herhalde bütün bunları gülerek izliyordur."

XS
SM
MD
LG