Verem tedavisinde sağlanan ilerlemeye rağmen, uzmanlar dünya nüfusunun üçte birini etkileyen ince hastalığın hala ciddi bir küresel sağlık sorunu olduğunu söylüyor. Yetkililer, vereme yakalanan ve bu hastalıktan ölenlerin sayısını 2015 yılında yarı yarıya azaltma hedefine ulaşmak için ciddi bir çaba harcanması gerektiğini vurguluyor.
AIDS de dahil olmak üzere, verem kadar sayıda insanı etkileyen çok az hastalık var. Uzmanlar, bulaşıcı olan verem nedeniyle dünyada her yıl iki milyon kişinin öldüğünü, sekiz milyon kişinin de hastalığa yakalandığını kaydediyor.
Verem hastalarının yüzde 97’si gelişmekte olan ülkelerde, yarısı da Bangladeş, Çin, Endonezya, Hindistan ve Nijerya’da yaşıyor.
Verem aslında erken teşhis ve zamanında müdahaleyle önlenebilen bir hastalık. Tedavide genellikle, altı ila dokuz ay boyunca, hiç de pahalı olmayan bir veya iki antibiyotik kullanılıyor. Ancak yetkililer, antibiyotik tedavisine direnç gösteren verem türünün hızla yayılmasından kaygı duyuyor. Yetkililer, çoklu ilaç tedavisine direnç gösteren verem türünün, ilaçların yeterli bir süre boyunca kullanılmamasından veya hastalığın başkalarına bulaşmasından kaynaklandığını söylüyor.
Reuben Granich’in veremle ilgili bir araştırması, Amerikan Tıp Derneği Dergisi (JAMA)’nın 8 Haziran tarihli sayısında yayınlandı. Atlanta’daki Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi’nde çalışan Doktor Granich çoklu ilaç tedavisine direnç gösteren verem türünün, başta bağışıklık sistemi zarar görmüş olan AIDS hastaları olmak üzere herkes için öldürücü olabileceğini kaydediyor. Doktora göre, bu verem türünün tedavisi daha zor. Granich, bu verem türünün geleneksel veremle mücadele yöntemleri için de bir tehdit oluşturduğunu söylüyor: "Çok daha uzun bir enfeksiyon süresi var. Mikrobu öldürmek çok daha zor ve bu süre içinde mikrop daha da yayılıyor. Tedavisi de çok pahalı. Bir çok durumda, tedavinin, 200 bin dolara kadar çıkan bir maliyeti oluyor. Hatta bazı durumlarda tedavi maliyeti bir milyon doları da aşabiliyor.”
JAMA’da yayınlanan araştırmalara göre, çoklu ilaç tedavisine direnç gösteren verem türü özellikle on bölgede ciddi bir artış gösteriyor. Bu bölgelerdeki ülkeler arasında Kazakistan, İsrail, Özbekistan, Estonya, Çin ve Ekvator da var. Özellikle HIV virüsü taşıyanlarda veremin hızla bulaşması, ince hastalığın yayılmasında büyük bir rol oynuyor.
JAMA dergisinde, Londra Hijyen ve Tropikal Hastalıklar Okulu’ndan Alison Grant’ın bir makalesine de yer veriliyor. Grant, makalesinde, HIV taşıdıkları için vereme yakalanma riski taşıyan Güney Afrikalı altın madencilerinde standart verem ilacı isoniazid ’in kullanılması konusuna değiniyor. Makale, 1999 ile 2001 yılları arasında yaklaşık bin erkek üzerinde yapılan bir araştırmayı değerlendiriyor. Araştırma, ilacın madencilerin yüzde 38’inde olumlu sonuç verdiğini gösteriyor. Doktor Grant, vereme karşı daha klasik yöntemlerin yanı sıra soniazid’ın da kullanılabileceğini söylüyor ve şöyle devam ediyor: "Bu yöntemde belirli bir toplumdaki herkesi verem taramasından geçiriyorsunuz. Vereme yakalananları tedavi ederken, geri kalanlar için de önleyici tedavi uyguluyorsunuz ve böylece veremin yayılma hızını azaltabiliyorsunuz.” Ancak Doktor Grant, araştırmayı yaptığı Güney Afrika topluluğunda yüzde dokuz olan veremin yayılma oranını kabul edilemez ölçüde yüksek buluyor.
Dünya Sağlık Örgütü de, Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında hazırladığı sağlık koşullarını iyileştirme ve yoksulluğu azaltma planı çerçevesinde, 2015 yılında verem hastalarının sayısını yılda sekiz milyondan dört milyona düşürmeyi amaçlıyor. Plan ayrıca veremden ölenlerin sayısını da bir milyonun altına indirmeyi amaçlıyor. Planın ana ekseni, kısa adı DOTS olan doğrudan gözlem tedavisi. Bu strateji, vereme yakalananların belirlenip yerel sağlık görevlilerinin düşük maliyetli antibiyotiklerle bu kişileri tedavi etmesini öngörüyor.
Dünya Sağlık Örgütü Veremle Mücadele Bölümü Başkanı Christopher Dye, DOTS sayesinde dünyanın bir çok bölgesinde verem vakalarının artmasının önleneceğini söylüyor. Ancak doktor, çok sayıda HIV virüsü taşıyan bulunan hastanın, veremin yayılma riskini de arttırdığı Afrika gibi bölgelerde daha yapılacak çok iş olduğunu vurguluyor ve şöyle devam ediyor:
"Büyük Asya ülkeleri konusunda iyimserim, çünkü bu ülkeler geniş çaplı veremle mücadele yürütüyor. Ancak Afrika konusunda aynı ölçüde iyimser değilim. Binyıl Kalkınma Hedeflerine ulaşma konusunda özellikle de 2015 yılında veremden ölüm oranlarının yarı yarıya azaltılması hedefine ulaşmak için Afrika’nın çok büyük desteğe ihtiyacı var.”
Ancak Dye, veremi ortadan kaldırmak için her ülkede bu konuda bir siyasi irade oluşması gerektiğini de söylüyor.