Erişilebilirlik

7 Nisan 2005: WP: 'Talabani'nin Seçilmesi İstikrar Unsuru'


Washington Post, Irak’ta hükümet kurulmasını ve Celal Talabani’nin devlet başkanlığına getirilmesini, istikrarın sağlanmasına doğru atılmış önemli bir adım olarak nitelendiriyor. Ancak gazete, uzlaşma sağlanabilmesi için başta Kerkük’ün statüsü olmak üzere tartışmalı konuların çözümünün ertelendiğini vurguluyor ve yeni yönetimin önümüzdeki günlerde bu konularla uğraşmak zorunda kalacağını hatırlatıyor:

"Şii ve Kürt liderler, Sünnilerle uzlaşmak ve Amerikan birliklerinin desteği olmadan direnişi bastırabilecek bir ulusal ordu kurma çabalarının henüz başında bulunuyor. Ve bu çabaların başarısızlıkla sonuçlanması mümkün. Yine de, Irak’ta şu andaki durum iki yıl öncesine kıyasla çok daha iyi ve Başkan Bush da, hiç kuşkusuz, o günden bu yana, operasyonun tamamlanması için atılan adımlara karışmamayı yeterince öğrendi."

Washington Times ise, anayasa hukukçusu Bruce Fein’in Kerkük’ün statüsü ile ilgili bir makalesine yer veriyor. Kerkük’ün, Irak’ın bütünlüğü açısından bir deneme alanı olduğunu belirten yazar, Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra Kürtlerin kente akın ettiğini ve Kerkük’ü fiilen ele geçirdiğini vurguluyor. Kerkük’ün Kürt egemenliğine geçmesinin Irak’ın bütünlüğü açısından tehlike oluşturacağını belirten yazar, kentteki Kürt, Türkmen ve Arapların eşit biçimde temsil edileceği bir yapılanmaya gidilmesini savunuyor:

"Saddam’ın devrilmesinden sonra bölgede konuşlandırılan etnik milislerin yerine, Kürtler, Türkmenler ve Arapların adil biçimde temsil edileceği bir yerel polis gücü kurulmalıdır. Yeni mülk edinme konusu, Kerkük’ün üç ayrı toplumu arasındaki demografik dengeyi gözetecek biçimde sınırlandırılmalıdır. Kerkük’ün yerel meclisinde, idari ve yargı görevlerinde, polis teşkilatında ve yerel seçimlerinde eşit kotalar uygulanmalıdır. Kerkük’te ve Al-Tamim eyaletinde Türkçe, Kürtçe ve Arapça resmi dil olmalıdır. Kerkük Kürt denetimine girerse, Irak da kaçınılmaz olarak etnik bir bölünmeye gider. Amerika, Kerkük sorununu bütün Irak’ın faydalanacağı bir çözüm noktasına getirmek için her türlü ikna ve teşvik yöntemini kullanmalıdır."

Amerika’nın eski Hırvatistan büyükelçisi Peter Galbraith de Boston Globe’daki makalesinde Celal Talabani’nin Kürtlerle Şiiler arasındaki uzlaşma sonucunda Irak devlet başkanlığına seçildiğini belirtiyor. Ancak yazar, Kürtlerle Şiilerin koltuk paylaşımı dışında hiçbir temel konuda uzlaşamadığını vurguluyor ve Kürtlerin asıl amacının bağımsızlık olduğu görüşüne yer veriyor:

"Kürtler ve Şiiler, gevşek bir federal sistemde anlaşsa bile, bunun nasıl sonuçlanacağını kestirmek çok zor. Kürt halkı daima kendi devletini isteyecek ve demokratik süreci taleplerini gerçekleştirmek için kullanacaktır. Başkan Bush, Ortadoğu’da demokrasiyi teşvik ederken, bölünme ve parçalanmalara da hazır olmalıdır. Bush yönetimi, Talabani’nin devlet başkanlığını selamlarken, bağımsızlık rüyası gören bir Kürdistan gerçeğiyle de yüzleşmelidir."

New York Times yazarı Thomas Friedman ise, köşesinde, Arap sosyal bilimciler tarafından hazırlanan üçüncü Arap İnsani Kalkınma Raporunu değerlendiriyor. Yazar raporda yer alan ve Arap ülkelerindeki siyasal ve toplumsal yapının bireysel özgürlükleri engelleyici özelliklere sahip olduğu görüşünü aktarıyor.Yazıda değişim isteğinin dışarıdan değil Arapların kendi içinden geldiğine de dikkat çekiliyor:

"Batının ve İsrail’in Arapların demokratikleşmesini geciktirmesiyle ilgili bölümler çok kırıcı. Arapların kendilerine yaptıkları ve nasıl değişmeleri gerektiğiyle ilgili bölümler de aynı ölçüde kırıcı. İnsanlara değişmeleri gerektiğini söylediğiniz zaman değişmezler. Ama kendi kendilerine değişmeleri gerektiğini söylüyorlarsa, bunu yapmak zorundadırlar. Raporda, Arapların bir taraftan niçin Amerika’nın Irak’ı işgalinden nefret ettiği, diğer taraftan ise bunun başarılı olması için niçin dua ettiği çok güzel izah ediliyor."
XS
SM
MD
LG