Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın raporunda aralarında Sudan, Çin, Suriye ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu birçok ülkedeki insan hakları ihlallerine dikkat çekildi.
Rapora göre Afganistan, Ukrayna, Irak ve Filistin’de önemli olumlu gelişmeler sağlandı, ancak İran ve Suriye’nin yanı sıra, Amerika’nın müttefiki Suudi Arabistan ve Mısır’daki insan hakları ihlalleri devam etti. Afrika’da, Sudan ve Zimbabwe’nin insan hakları uygulamaları şiddetle eleştirilirken; Çin’deki yetersiz ilerlemenin hayal kırıklığı yarattığı vurgulandı; Kuzey Kore ve Burma’daki ihlaller eleştirildi.
Dışişleri Bakanlığının raporunda, Rusya’ya da seçim kanununda yapılan değişiklikler ve medyaya getirilen sınırlamalar nedeniyle eleştiri yöneltildi. Küba’daki olumsuz koşullar yeniden gündeme getirilirken, Venezüella’nın insan hakları uygulamalarını iyileştirmesi çağrısında bulunuldu.
Türkiye bölümü 28 sayfa uzunluğunda olan raporda bir dizi eleştiriye yer verilirken, hükümetin genel olarak vatandaşlarının insan haklarına saygı gösterdiği, ancak kaydedilen ilerlemelere rağmen ciddi sorunların devam ettiği kaydedildi.
Raporda, Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Kopenhag kriterlerine uyum amacıyla Meclis’te kabul edilen reform paketlerinin yaşama geçirilmesinde zayıf kalındığı belirtildi. Raporda hükümetin gerçekleştirdiği reformlar, yeni ve daha liberal ceza yasası, namus cinayetleri ve işkenceyle mücadelede bir dizi anayasal değişiklikler, din, ifade ve toplanma özgürlüklerinin genişletilmesi ve hükümette ordunun rolünün azaltılması olarak sıralanıyor. Raporda, ''ancak bu reformların uygulanması gecikti'' ifadesi kullanılırken, güvenlik güçlerinin 'işkence, dayak, keyfi tutuklama ve gözaltı uygulamasına devam ettiğine’ de dikkat çekildi.
Namus cinayetlerinin devam ettiği, hükümetin, Kürtçe ve diğer dillerin kullanımıyla ilgili bazı kısıtlamaları kaldırdığı, ancak ifade ve basın özgürlüğüyle ilgili kısıtlamalara devam ettiği de raporda vurgulandı.
Bakanlık bu raporları 1977 yılından bu yana hazırlıyor. Amacı, Amerikan hükümetinin mali olarak yardım ettiği ülkelerdeki insan hakları durumuyla ilgili Kongre üyelerini bilgilendirmek. Kongre de, bu raporu göz önüne alarak bir sonraki mali yılda yardıma devam edip etmeyeceğine ya da yardımın niteliğinin değişip değişmeyeceğine karar veriyor. Aynı zamanda Amerika’nın ikili ticaret anlaşmalarıyla ilgili kararlarında da bu raporun büyük önemi var.
