Erişilebilirlik

14 Şubat 2005: Irak'ta Açıklanan Seçim Sonuçları Değerlendiriliyor


Washington Post muhabiri Robin Wright, yaptığı yorumda, Amerika’nın Irak’ı işgal ederken İran’a alternatif oluşturacak laik bir yönetim oluşturmayı amaçladığını hatırlatıyor ve Şiilerin zaferiyle sonuçlanan seçimi büyük bir çelişki olarak tanımlıyor. Wright, Iraklı Şiilerin yanı sıra, Kürt lider Celal Talabani’nin de İran’la yakın ilişkileri olduğuna dikkat çekiyor.

"Amerika, şimdilik büyük ölçüde sonuçları kabullenmeye hazır görünüyor. Bunun en büyük nedeni ise başka şansı olmaması. Ama seçim sonuçları tam da Amerika ile İran arasındaki gerginliğin arttığı bir dönemde açıklandı. Uzmanlara göre, şimdi Irak’taki seçimlerin İran’a baskı yapmayı kolaylaştıracağı mı yoksa zorlaştıracağı mı sorusuna cevap bulunması gerekiyor."

New York Times’ta yayımlananan Dexter Filkins imzalı haber- yorumda ise, Şiilerin kazandığı zaferin, Irak’ta istedikleri gibi bir yönetim oluşturmaya yetecek büyüklükte olmadığı görüşüne yer veriliyor. Filkins, bu nedenle Şiilerin bir çok meselede başta Kürtler olmak üzere laik gruplarla uzlaşma aramak zorunda kalacağını vurguluyor ve Kürtlerin Şiilerle yapılacak pazarlıklarda Kerkük konusunu gündeme getireceği yorumunda bulunuyor.

"Bazı Iraklı liderlerin dünkü yorumlara göre, Şii ittifakı, laik Şiilerin yanı sıra Kürtleri, Sünnileri ve belki şu anki başbakan İyad Allavi’yi de kapsayan bir ulusal birlik hükümeti oluşturmaya çalışacak. Böyle bir liderlik ise, ulusal bir uzlaşma olmadan hiç bir önemli kararın alınamaması anlamına geliyor."

USA Today de Şiilerin bir çok kararın alınmasında gerekli olan üçte ikilik çoğunluğu sağlayamadığına ve diğer gruplarla birlikte çalışmak zorunda kalacağına dikkat çekiyor. Açıklanan sonuçlara göre Sünnilerin seçimi büyük ölçüde boykot ettiğini belirten gazete, Şiilerin istikrarı sağlamak için Sünnileri de yönetime katmanın bir yolunu bulması gerektiğini vurguluyor.

"Sünniler, isyana destekle bazı Sünni liderlerin de istediği gibi hükümette yer almak arasında bir tercih yapmak zorunda. Bu ise, büyük ölçüde Şiilerin yaklaşımına bağlı. Amerika’nın bu konuda söyleyecek fazla bir sözü yok ama işlerin nasıl gelişeceği büyük bir önem taşıyor. Eğer başarı sağlanırsa, Sünni isyancılarla El Kaide unsurları arasında bir bölünme yaratılarak Irak’ta istikrar sağlanabilir ve Amerika’nın Irak’tan ayrılmasının yolu açılır. Başarısızlık ise, iç savaşa veya İran’la müttefik olan bir Irak kurulmasına neden olabilir."

Boston Globe ise, Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Avrupa’daki temaslarını değerlendiriyor. Rice’ın temaslarının Avrupa ile Amerika arasındaki ilişkilerin onarılması açısından büyük bir önem taşıdığını vurgulayan gazete, Almanya ve Fransa’nın da Bush yönetimine sıcak mesajlar gönderdiği yorumunda bulunuyor. Gazete, ilişkilerde yaşanan sıkıntının Irak, İran veya Ortadoğu politikalarındaki farklılıktan değil, iki tarafın da birbirini stratejik rakip olarak görmesinden kaynaklandığını savunuyor.

"Bu çok aptalca bir hata. Ve gerçek şu ki, bu yıkıcı anlayıştan Bush kadar Chirac da sorumludur. Eğer Chirac Fransa’nın merkezi rolünü bir Avrupa Birleşik Devletleri yaratarak canlandırmak istiyorsa, bunu Amerikan hegemonyasına karşı çıkmanın değil, Avrupalıların refahı açısından en iyi yöntem olarak açıklamaya çalışmalıdır. Ve Bush da, Chirac’ın bu yanılsamasını doğrular bir tarzda hareket ederek en az onun kadar yanlış davranıyor."

XS
SM
MD
LG